Tijdens de zittingen van de "MH-17 rechtbank" is gebleken dat de VS, China en Rusland geen satellietbeelden hebben geleverd aan het JIT-team. Tot nu toe blijkt het Nederlandse parket weinig betrouwbaar bewijs te hebben om de bewering te ondersteunen dat een Russisch Buk-raket het vliegtuig heeft neergeschoten. De desinteresse van de mainstream media is stuitend.
Op 8, 9 en 10 juni vonden opnieuw zittingen plaats in het kader van
het
MH-17 proces dat in
maart begon in het gerechtelijk complex op Schiphol. Dit keer was er
de presentatie van de uiteenzetting van de aanklager. De
coronavirus-pandemie bracht het proces, dat zes jaar na het neerhalen
van het Maleisische passagiersvliegtuig begonnen is, tot nu toe in de
zijlijnen van de mainstream media.
Ook nu was het geen openbare zitting, met slechts twee Oleg
Poelatov-verdedigers - de enige van de vier beklaagden die voor de
rechtbank waren vertegenwoordigd, twee advocaten van slachtoffers en
enkele journalisten (waaronder Saskia Belleman vaan De Telegraaf). Het
perscentrum was gesloten, de sessie werd zoals gebruikelijk
uitgezonden met een livestream, maar wordt niet gearchiveerd.
Van alle mainstream media is bij ons weten alleen bij Ruptly een
gearchiveerde video voor een groot deel beschikbaar (Ruptly is het
informatiecentrum voor alle Russia Today-kanalen over de hele wereld).
De desinteresse van de mainstream media blijkt ook uit het feit dat
bijna niemand naar de laatste
persconferentie kwam (foto
rechts) en er slechts twee vragen schriftelijk werden gesteld. Verder
werd het interview met Girkin door de officier van justitie als bewijs
gebruikt en het dossier bleef groeien van 36.000 naar 40.000 pagina's.
De toename van de omvang van het dossier komt doordat er meer foto's,
rapporten en andere documenten aan het dossier waren toegevoegd en aan
de rechters en advocaten waren overhandigd.
Verrassend genoeg heeft de voorzitter van de rechtbank Hendrik
Steenhuis op 23 maart de officier van justitie verzocht de zogenaamd
beschikbare Amerikaanse satellietbeelden voor te leggen aan de
rechtbank. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry
beweerde kort na het neerhalen van de MH17 dat de Amerikaanse regering
radarbeelden bezat die zouden bewijzen dat de MH17 vanuit het
separatistische gebied was neergeschoten. Hij wees erop dat de
Nederlandse geheime dienst de documenten heeft ingezien (de rechter
eist overhandiging van de Amerikaanse satellietbeelden).
Op 8 juni zei Steenhuis dat er volgens de aanklagers in 2014 een
verzoek om satellietbeelden naar de Amerikaanse regering was gestuurd,
waarop er een "memorandum" werd verzonden. Een officier van justitie
die gespecialiseerd is in de strijd tegen het terrorisme kreeg de
gelegenheid het memorandum te controleren op basis van de hem
verstrekte geheime informatie, die hij vertrouwelijk moest behandelen.
Blijkbaar vond hij het ook juist door andere niet bij naam genoemde
bronnen te raadplegen. Bovendien vermeldde het memorandum dat de VS
geen "aanvullende informatie over de lancering van de raket" kan
verstrekken. "Dat was het antwoord van de officier van justitie op de
vraag van de rechtbank", concludeerde Steenhuis. De rechtbank maakt
hieruit op dat er daardoor geen verdere informatie aan het dossier
wordt toegevoegd.
Dit betekent dat het nietszeggende memorandum aan het dossier wordt
toegevoegd, het blijft een open zaak of de satellietbeelden bestaan
en als dat zo is, wat erop te zien valt. Het Pentagon kan dan wel
meestal per definitie geen satellietbeelden van militaire satellieten
verstrekken (behalve als het de president goed uitkomt, zoals de moord
op de Iraanse generaal Qassem Soleimani) , maar men kan natuurlijk vragen waarom hier geen uitzondering
is gemaakt omdat de toenmalige Amerikaanse regering nogal hoog van de
toren blies, en als de beelden daadwerkelijk bewijzen dat de raket
werd gelanceerd vanuit het door separatisten beheerste gebied. Dit
doet enigszins denken aan de door de VS "bewezen" Iraakse
massavernietigingswapens.
Door Bonanza Media
vrijgegeven documenten roepen twijfel op, volgens
welke de Nederlandse militaire geheime dienst in 2016, onder
verwijzing naar bevriende diensten, vaststelde dat geen van de
Russische of Oekraïense Buk-systemen rond de lanceerplaats zó
gelokaliseerd waren dat ze de MH17 hadden kunnen neerhalen. De
Russische Buk-systemen die in bevolkte gebieden waren gestationeerd,
werden niet gebruikt, zelfs niet nadat de bevriende diensten daar naar
hadden gekeken. Aangenomen moet worden dat de westerse geheime
diensten het hadden moeten weten als een Buk-systeem uit Rusland over
de grens naar de "Volksrepubliek Donetsk" was gebracht.
MIVD-majoor-generaal Onno Eichelsheim schreef uitdrukkelijk dat het
onwaarschijnlijk was dat een Buk-systeem van het Oekraïense leger zó
snel binnen het bereik van MH17 zou kunnen zijn gebracht. Aan de kant
van de separatisten was er alleen een kapot Buk-systeem (blijkt uit
gelekte documenten).
Hte openbaar ministerie heeft dinsdag haar aanklacht voorgelezen (video hier).
Naast radargegevens lag de focus ook weer op de satellietbeelden.
Aanklager Thijs Berger zei dat satellietbeelden niet alleen bij de
Verenigde Staten waren opgevraagd, maar ook bij China en Rusland. Hij
gaf tenslotte de naam van de aanklager door, die de satellietbeelden,
of misschien gewoon "informatie" had mogen bekijken: Simon Mink.
De Verenigde Staten willen (of hebben) geen satellietbeelden, ze
hebben alleen andere informatie doorgegeven, zei de officier van
justitie. Rusland zei dat de beelden niet waren opgeslagen en China
gaf toe dat er ten tijde van de lancering één satelliet boven
Oost-Oekraïne was, maar dat deze niet operationeel was.
De door Oekraïne verstrekte radargegevens zijn onvolledig en opnieuw
wordt bevestigd dat de Oekraïense civiele en militaire radarstations
juist op die dag naar verluidt waren uitgeschakeld. Het radarstation
op de luchthaven van Dnjepropetrovsk zou bij de crash buiten het
bereik van het neerhalen van de MH17 zijn geweest. Een opgenomen
telefoongesprek tussen een luchtverkeersleider in Dnjepropetrovsk en
een Russische luchtverkeersleider in Rostov zou echter aangeven dat de
radar wel degelijk binnen bereik was. De radargegevens van het NATO
AWACS-vliegtuig zouden ook niet relevant zijn.
De Russen hadden primaire en secundaire radargegevens doorgegeven.
Maar geen van beide kon bewijzen dat er geen Russische Buk-raket was
afgevuurd, terwijl andere radargegevens niet zonder twijfel konden
bewijzen dat er een Russische raket was, waaraan de officier van
justitie zich vastklampt. Dit leidt tot vreemde constructies. Hoewel
er op de Russische radargegevens geen raket te zien was, wil dit niet
zeggen dat er geen op de MH17 is afgeschoten. Ook kon men geen
aanvullend bewijs van enig ander vliegtuig in de buurt van MH17 vinden.
Hoewel het openbaar ministerie van oordeel is dat Oekraïense
gevechtsvliegtuigen op het bewuste moment niet in de buurt waren, wat
sommige getuigen wel beweren, sluit men alleen uit dat er geen bewijs
is voor de afwezigheid van een raket. Maar er hoeft niet te worden
gehoopt op meer radargegevens.
Ook daartoe gevraagde commerciële satellietexploitanten zoals Google
Earth of Geoserve hadden geen "afbeeldingen van de relevante plaatsen"
kunnen tonen. In ieder geval is er geen satellietbeeld van het
vermeende Buk-systeem dat MH17 zou hebben neergeschoten. De
Amerikaanse geheime diensten hebben alleen commerciële
satellietbeelden geleverd, maar die bewijzen niets (ook de Amerikaanse
geheime diensten uitten slechts vermoedens).
Wat overblijft van de bewering dat een Russisch buk-systeem van
Rusland naar Oost-Oekraïne is gebracht en na de lancering weer naar
Rusland is teruggebracht is dat er alleen een analyse van afbeeldingen
en informatie van het internet is, bijeen geschraapt door Bellingcat,
en gesprekken die zijn onderschept door de Oekraïense geheime dienst
SBU en die mogelijk zijn bewerkt en uit de context zijn gehaald. Daar
bovenop getuigen die voor de rechtbank niet kunnen worden ondervraagd
omdat ze vrezen voor hun veiligheid.
De volgende zitting vindt plaats op 22 juni. De aanklager eist dat de
verdediging van tevoren zijn bezwaren kenbaar maakt. De advocaten
vragen om geduld en stellen dat ze tot dan niet alle bezwaren kunnen
voorleggen. De corona-pandemie had hen er ook van weerhouden naar
Rusland te reizen om de verdachte te zien en te spreken.
[11 juni 2020]
