De Duitse gifmenger Bayer heeft wel heel vaak de krantenkoppen gehaald sinds ze de Amerikaanse gifmenger Monsanto heeft gekocht. Na uitgebreide en dure discussies over hetmensenonkruidverdelgingsmiddel glyfosaat heeft Bayer nu te maken met de problemen rond het opvolgerproduct Dicamba. Dat belooft ook flink in de papieren te gaan lopen. Het product is schadelijk voor mens en milieu. Goedgekeurd door de Europese Unie.
Brazilië heeft begin juli de herbicide Dicamba goedgekeurd. Het was
een maand eerder in de Verenigde Staten verboden.
We hebben talloze verontrustende artikelen geschreven over glyfosaat,
dat nu goed is voor ongeveer 50% van alle herbicidegebruik in de VS.
Verwacht wordt dat de wereldwijde glyfosaatmarkt zo rond het jaar 2023
zal uitkomen op ruim $ 11,5 miljard. Nooit eerder in de geschiedenis
is een chemische stof zó doordringend gebruikt. Glyfosaat bevindt zich
in onze lucht, water, planten, dieren, granen, groenten en vlees. Het
zit in bier en wijn, ontbijtgranen voor kinderen, producten van
snackbars en moedermelk. Het zit zelfs in toegediende vaccins.
Bayer moet de vele miljarden die zij als schadevergoeding vanwege het
gebruik van glyfosaat in de onkruidverdelger RoundUp (door Brussel nog
gewoon toegestaan in haar strijd tegen de burgers van de EU) moet
betalen, elders compenseren. Brazilië heeft op 9 juli jongstleden
verschillende producten die Dicamba bevatten opnieuw goedgekeurd,
waaronder producten van Bayer, meldde het persbureau Reuters. Brazilië
verbouwt op grote schaal landbouwproducten voor de wereldmarkt,
bijvoorbeeld sojabonen en katoen.
Beiden worden "gekweekt" in monoculturen die tegen onkruid moeten
worden bespoten. Gewasplanten die genetisch resistent zijn gemaakt
tegen Dicamba, kunnen de behandeling met dit middel zonder problemen
overleven, maar de meeste andere planten niet. Dicamba zou het
herbicide glyfosaat moeten vervangen omdat de resistentie tegen
glyfosaat steeds verder toeneemt.
Dat kan allemaal in de wereld van vandaag de dag: een herbicide op de
markt brengen dat zojuist is verboden.
De onkruidverdelger Dicamba was zojuist in de Verenigde Staten
verboden. Slechts één maand eerder, op 3 juni 2020, werd de
goedkeuring van Dicamba-bevattende producten, die in 2018 door de
Amerikaanse Environmental Protection Agency voorlopig was verlengd,
ingetrokken. De risico's van Dicamba worden onderschat, oordeelde een
Amerikaanse rechtbank.
De verkoop van Dicamba in de Verenigde Staten werd per 1 augustus 2020
onmiddellijk verboden. Dit betreft onder meer de producten XtendiMax
(Bayer), Engenia (BASF) en FeXapan van de Amerikaanse groep Corteva.
De zes in Brazilië geregistreerde producten worden door de EPA
geclassificeerd als "zeer gevaarlijk voor het milieu".
Dicamba is een herbicide die in de jaren zestig is ontwikkeld en
daarom een bekend en efficiënt herbicide is - met een kleine
geboorteafwijking: de chemische stof wordt graag meegesleept door de
wind. Naast natuurgebieden beschadigt het ook aangrenzende velden als
het geen Dicamba-resistente rassen teelt. Als gevolg hiervan waren er
al vele geschillen en tal van klachten over misoogsten bij boeren die
naastgelegen velden bezitten.
Dicamba (3,6-dichloor-2-methoxybenzoëzuur) is een ouder herbicide dat
in 1967 door de Amerikaanse Environmental Protection Agency werd
goedgekeurd voor de behandeling van de meeste granen en sojabonen.
Dicamba is zwak giftig voor zoogdieren, vluchtig en staat bekend om
zijn grote mobiliteit. Dicamba wordt in één tot vier weken nauwelijks
afgebroken in water, in de grond. De eerste gewassen die resistent
waren tegen Dicamba, werden in 2015 goedgekeurd. De Amerikaanse non-profitorganisatie
"Center for Food Safety" associeert Dicamba met een verhoogd
kankerpercentage en geboorteafwijkingen.
Medio februari diende er een rechtszaak over het middel. Het betrof de
zaak van een perzikboer uit Missouri, Bill Bader, wiens planten waren
beschadigd door Dicamba - Bayerwerd door de rechter veroordeeld tot
het betalen van $ 265 miljoen. Volgens experts zou het uiteindelijke
bedrag lager moeten zijn. Er zijn echter nog steeds meer dan 100
rechtszaken in behandeling. Na deze eerste uitspraak zullen er
waarschijnlijk nieuwe procedures worden toegevoegd, vertelde Alexandra
Lahav, een juridisch deskundige aan de Universiteit van Connecticut.
De fabrikanten van Dicamba verzetten zich lang tegen zo'n bevinding.
Volgens artikelen in de Guardian wisten ze echter wel degelijk af van
het schadelijke potentieel van Dicamba. Er werd op gehoopt dat tal van
klanten uit de Dicamba-wolk zouden ontsnappen door zelf resistente
zaden te kopen - u kunt wel raden bij welke producenten.
Bayer en BASF, die ook Dicamba produceert, schreven het
overwaai-probleem aanvankelijk toe aan toepassingsfouten. Met nieuwe
formules werd het gevaar afgewend, zeiden ze toen. In 2016 overtuigden
ze dan ook de EPA. In 2018 heeft die de gebruiksvoorwaarden
aangescherpt, maar de schade is niet minder geworden.
De Amerikaanse autoriteiten hebben (uiteraard) geen invloed op de
landbouwwetgeving in Brazilië. Aangezien de Braziliaanse boeren
voornamelijk op grote schaal opereren, zijn rechtszaken uit
aangrenzende landerijen niet zo'n grote verstorende factor. Het
Braziliaanse Ministerie van Landbouw geeft niets om de omringende
natuur.
Wat veel mensen niet weten is dat Monsanto (dat dus inmiddels door
Bayer is opgeslokt) zijn bekendheid in de jaren 1960 en 1970 verwierf
door het ontbladeringsmiddel Agent Orange te produceren dat Vietnam
verwoestte en duizenden Amerikaanse soldaten en Vietnamese boeren
vergiftigde. In de jaren negentig moest Monsanto haar medicijn "Celebrex"
uit de handel nemen, het middel dat patiënten dan wel van hun
hoofdpijn genas maar tegelijkertijd hartaanvallen veroorzaakte. Veel
voedingsdeskundigen noemen Monsanto's kunstmatige zoetstof Aspartaam
een "neurotoxine vermomd als een voedingssupplement".
Bayer gaat ondertussen gewoon door met Roundup, maar wat kun je anders
verwachten van een concern met een groezelige geschiedenis. Bayer is
tenslotte niet alleen een goedaardig aspirine-bedrijf. Voorheen bekend
als IG Farben, ondersteunde het bedrijf de opkomst van Adolf Hitler en
maakte een dochteronderneming het gas Zyklon B, om het vervolgens aan
de nazi's te verkopen om de joden in Auschwitz uit te roeien. De
tribunalen van Neurenberg veroordeelden een half dozijn IG Farben
topmannen voor slavernij en massamoord. Eën van hen, Fritz ter Meer,
keerde in 1956 terug uit de Spandau-gevangenis en werd prompt de
eerste bestuursvoorzitter van Bayer. Wij zien hem ook als één van de
"Founding Fathers" van de Europese Unie, naast Walter Hallstein, dezelfde man
die één van Hitlers belangrijkste architecten was geweest voor een Europa na de
Tweede Wereldoorlog onder Duitse politieke en zakelijke controle (zo ongeveer
zoals nu het geval is) en tevens voorzitter werd van de eerste Commissie van de
Europese Economische Gemeenschap.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft de voormalige topvrouw van
Monsanto, Aurelia Skipwith, aangewezen als nieuwe directeur van de
Fish and Wildlife Service, en haar benoeming volgde eind 2019. Het is
de federale dienst voor natuurbeheer, jacht en visserij. Daar kan ze
zich dan bezig houden met het ontmantelen van de Wet op de bedreigde
diersoorten. Die wet, in 1973 ingesteld door toenmalig president
Richard Nixon, voorkwam onder meer het uitsterven van de Amerikaanse
bizon, zeearend en alligator. Trump vindt de bescherming van dier en
natuur in deze tijd economisch nadelig voor Amerikanen. Dat hij met de
bescherming van mensen ook een loopje neemt blijkt uit het feit dat
hij het gebruik van asbest weer heeft toegestaan.
Overigens is Skipworth verloofd met Leo Giacometto die als lobbyist
werkzaam is voor de landbouwsector.
In de EU is Dicamba nog steeds goedgekeurd. Producten met Dicamba zijn
ook toegestaan in Zwitserland. Het verbod in de Verenigde Staten
geldt in eerste instantie tot het einde van het jaar.
Afdrukken
Doorsturen
