De Zwitserse bank Credit Suisse zou een waanzinnige 20 miljard hebben geriskeerd in het Archegos-hedgefondsschandaal, de helft van haar kapitaal. Nu is de bank een goedkope overnamekandidaat.
Toen Bill Hwang, oprichter van het Archegos-hedgefonds, dat $ 30
miljard heeft verloren, zijn bedrijf die naam gaf, wist hij
waarschijnlijk niet dat het gemaakt was voor grote dingen. Archegos is
een Grieks woord dat leider betekent of iemand die leidt zodat anderen
kunnen volgen.
Tot voor kort nog onbekend, effent dit geïmplodeerde hedgefonds de weg
voor wat er zal gebeuren met de derivatenmarkt van $ 1,5 biljoen. Wij
waarschuwen al jaren voor de derivatenbel. Archegos heeft net de lont
aangestoken en als de voortekenen niet bedriegen gaat binnenkort deze
hele markt exploderen.
Eerder meldden we al dat Archegos technisch gezien een family
office was om gunstige wettelijke redenen. Maar in elk opzicht
kunnen we het als een hedgefonds beschouwen.
Warren Buffett noemde eens derivaten een financieel
massavernietigingswapen, en hij heeft volkomen gelijk. Hebzuchtige
bankiers hebben inmiddels derivaten omgezet in een zelfvernietigend
kernwapen. Archegos laat de wereld zien dat een onbekend klein
hedgefonds kredietlijnen van $ 30 miljard of meer kan krijgen, wat
snel leidt tot besmetting en oncontroleerbare verliezen. En als de
weddenschappen van het hedgefonds verkeerd gaan, zullen niet alleen
investeerders al hun geld verliezen, maar zullen de banken die de
massale leveraged speculatie van Archegos meedogenloos hebben
gefinancierd, vele miljarden van hun aandeelhoudersgeld verliezen.
Dit heeft natuurlijk geen invloed op de bonussen van de bankiers, die
pas worden gekort als de bank failliet gaat. Denk aan de Lehman-crisis
in 2008. Zonder een enorm bailout-pakket van de centrale banken zouden
Morgan Stanley, Goldman Sachs, JP Morgan, enz. ook zijn omgevallen. En
toch waren de bonussen bij deze banken dit jaar hetzelfde als het jaar
ervoor. Het is natuurlijk een grote schande en het toont de ergste
kant van het kapitalisme. Maar zoals Gordon Gekko zei in de film "Wall
Street" - Greed is Good!
Nou, als het allemaal voorbij is, is het misschien niet zo goed als
menigeen denkt dat het is.
Derivaten harken al decennia lang geld binnen voor de grote
investeringsbanken. Tegenwoordig vindt vrijwel alle handel plaats in
de vorm van derivaten. Zeer weinig portefeuilles bestaan uit de
onderliggende instrumenten. In plaats daarvan wordt alles, van
aandelenportefeuilles, ETF's, goudfondsen, enz. verhandeld met behulp
van derivaten of synthetische instrumenten. De rente- en valutamarkten
bestaan ook allemaal uit derivaten. Zo bestond de portefeuille van
Archegos uit total return swaps.
Zoals we in het geval van Archegos hebben gezien, zijn de verliezen
onmiddellijk en onherstelbaar wanneer derivaten imploderen en de
onderliggende effecten tegen elke prijs door de prime broker worden
verkocht. Besmetting werd dit keer echter voorkómen, omdat alle banken
verlies leden. Maar dat zal de volgende keer niet het geval zijn, als
niet alleen tientallen miljarden aan derivaten imploderen, maar zelfs
een veelvoud daarvan.
Voorstanders van derivaten, waaronder uiteraard alle zakenbanken en de
BIS (Bank for International Settlements) in Bazel, zullen stellen dat
de netto derivatenpositie slechts een fractie is van de bruto positie,
die wordt geschat op minimaal $ 1,5 biljoen. Natuurlijk is de
nettopositie na verrekening theoretisch veel kleiner, maar als
tegenpartijen falen, blijft bruto bruto. En dat is wat we de komende
tijd waarschijnlijk zullen zien.
Archegos is een heel goed voorbeeld van wat de wereld op een veel
grotere schaal gaat zien - $ 1,5 biljoen zal niet stilletjes
wegvloeien. De banken zijn er dit keer in geslaagd de besmetting te
stoppen, maar als de hel losbreekt zullen ze het niet meer kunnen.
Wanneer de grootste financiële zeepbel in de geschiedenis uiteenspat,
zal het financiële systeem met zware schulden, geleid door de
implosies van het derivatenmonster van $ 1,5 biljoen, verlamd raken
doordat de waarden van aandelen, obligaties en onroerend goed gewoon
in een rookwolk zullen verdampen. De wereld zal dan beseffen dat al
het gedrukte geld en al het krediet dat deze activa ondersteunde NUL
waard was, wat sommigen van ons al jaren weten. Ondanks de
hersenkronkels van de Keynesianen en de MMT-rotzooi-theorieën moet
geld dat uit het niets wordt gecreëerd altijd NUL waarde hebben. En
wanneer de wereld er achter komtt dat schulden NUL waard zijn, zullen
ze wakker worden uit hun zoete dromen en beseffen dat de kunstmatige
rijkdom die ze hebben opgebouwd op een leugen was gebaseerd.
Velen zullen beweren dat veel activa nog steeds waarde zullen hebben,
of het nu gaat om een solide bedrijf of om een commercieel gebouw
van hoge kwaliteit met goede huurders. Dat klopt, zolang het bedrijf
geen schulden heeft en/of zijn schulden kan aflossen met de inkomsten.
Hetzelfde geldt voor met vreemd geld gefinancierd commercieel vastgoed.
Bakstenen en cement hebben weinig waarde als ze geen inkomsten
genereren. Als de huurders de huur niet kunnen betalen, zal de bank de
leningen opvragen en het gebouw gedwongen verkopen.
In een wereld met een schuld van $ 300 biljoen, worden de meeste
activa zwaar door vreemd geld gefinancierd. Debiteuren zonder winst of
inkomen komen snel in gebreke en de bank wordt eigenaar van grote
activa die in waarde ineenstorten. De banken kunnen het zich niet
veroorloven om deze activa vast te houden en zullen ze verkopen in
aanhoudende noodverkopen. Op dat moment zullen maar heel weinig mensen
liquide en verhandelbare activa hebben. En externe financiering zal
niet langer bestaan.
Vandaag de dag is de schuldenzeepbel groter dan ooit in de
geschiedenis. Maar dat niet alleen, het is de eerste keer ooit dat een
schuldenlast wereldwijd zal instorten.
Elke uithoek van de wereld bevindt zich in dezelfde situatie -
Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Europa, Afrika, China, Japan en zelfs
Rusland. Sommige landen, zoals China, kunnen hun schulden misschien
intern beheren, maar elk land ter wereld zal eronder lijden als het
financiële systeem implodeert en de wereldhandel instort.
Misschien wel de grootste economische ineenstorting in de geschiedenis
tot nu toe is de val van het Romeinse Rijk geweest, een gebeurtenis
die geleidelijk optrad, maar de laatste val van Rome was in het jaar
476 toen de Germaanse leider Odoacer Romulus Augustulus uitschakelde.
Vanaf dat moment zou er geen Romeinse keizer meer vanuit Rome regeren.
De late 5e eeuw wordt beschouwd als het begin van de Dark Ages, die
900 jaar duurde tot de Renaissance of de late 14e eeuw. Andere
historici definiëren het als een periode van 500 jaar. De donkere tijd
was een periode van culturele en economische achteruitgang. Maar er
was duidelijk neergang die 900 jaar duurde. Veel gebieden bloeiden
veel eerder weer op.
Dus of we een langere periode van achteruitgang zullen zien na de
huidige economische en financiële bubbels, zal alleen bekend zijn bij
toekomstige historici. Wat echter zeker is, is dat een implosie van
schulden en rijkdom van de omvang waarmee de wereld nu wordt
geconfronteerd, verwoestende gevolgen zal hebben voor vooral onze
kinderen en kleinkinderen. Maar of het nu 50 jaar of 500 jaar zal
duren, alleen de geschiedenis zal het laten zien.
Hefboomwerking van hedgefondsen is alleen mogelijk met de volledige
medewerking en steun van grote banken. Archegos had eersteklas
relaties met Goldman Sachs, Morgan Stanley, Nomura en Credit Suisse
(over deze bank zometeen meer). Deze banken breiden miljarden dollars
aan handelslijnen uit om hedgefondsen in staat te stellen te
profiteren van niveaus die niet alleen hedgefondsen in gevaar brengen,
maar ook de banken zelf en uiteindelijk het financiële systeem.
Zwitserse banken waren vroeger een bastion van voorzichtigheid en
conservatisme, maar nu lopen ze voorop bij het nemen van risico's.
Zwitserland heeft een groot probleem met de omvang van zijn
banksysteem, dat 5 keer het Zwitserse bbp is. Bij een grote besmetting
is het Zwitserse financiële systeem dus te groot om te redden. Het
bijkomende probleem is de Zwitserse Nationale Bank - SNB - die het
grootste hedgefonds ter wereld is, met activa van 1 biljoen Zwitserse
francs (US$ 1,1 biljoen), wat neerkomt op 145% van het Zwitserse bbp.
Ter vergelijking: de balans van de Federal Reserve is 27% van het bbp
van de VS.
Het grootste deel van de balans bestaat uit valutaspeculatie en wordt
aangehouden in dollars en euro's. De SNB heeft ook grote posities in
Amerikaanse technologieaandelen - $ 8,5 miljard in Apple, $ 6 miljard
in Microsoft, $ 5,2 miljard in Amazon en veel meer. Het Zwitserse
banksysteem is dus niet alleen te groot voor het land, maar de
Zwitserse Nationale Bank is ook buitengewoon kwetsbaar voor een daling
van de dollar en de euro plus Amerikaanse technologieaandelen.
Dit kon allemaal niet kunnen gebeuren aan het eind van de jaren zestig
en zeventig, maar als zowel de Zwitserse Nationale Bank als de
commerciële banken hun posities met derivaten en valutaspeculatie tot
het uiterste opblazen, loopt het hele Zwitserse financiële systeem
gevaar. Niemand zou grotere activa mogen aanhouden in een nationaal
banksysteem dat zo kwetsbaar ("opgeblazen") is als het Zwitserse.
Met Credit Suisse gaat het steeds slechter, zowel wat betreft
risicobeheer als wat betreft verliezen. In het vierde kwartaal van
2015 verloor het concern 6 miljard Zwiteserse francs door
afschrijvingen en handelsverliezen. Eind 2016 stemde CS ermee in om $
5,3 miljard te betalen om een onderzoek van het Amerikaanse
ministerie van Justitie naar valse hypotheekverkopen te beëindigen.
Vorig jaar moest CS nog eens $ 680 miljoen moeten betalen in verband
met Amerikaanse hypotheekbewijzen. In 2021 heeft CS $ 450 miljoen
afgeschreven op zijn investering in het York Capital hedgefonds. Er
wordt een uiteindelijk enorm
verlies van $ 4,7 miljard verwacht van het
ingestorte Greensill Capital. En de meest recente ramp voor
Credit Suisse is Archegos. De verliezen bedragen vele miljarden.
Het is duidelijk dat de hoogte van de verliezen die de CS heeft
geleden niet alleen pech is. Het is gebaseerd op incompetentie,
gekoppeld aan een niveau van hebzucht dat het succes van individuen
beloont en tegelijkertijd de bank en het systeem in gevaar brengt.
Hoewel Credit Suisse de afgelopen jaren al meer dan $ 20 miljard heeft
verloren, heeft deze eens zo eerbiedwaardige Zwitserse bank
waarschijnlijk nog veel meer te "bieden". Wat het management ook
uitlegt, het heeft weinig betekenis, aangezien dat management geen
idee lijkt te hebben van het werkelijke risicobeeld van de bank. Wat
in ieder geval zeker is: de ramp met Archegos en Credit Suisse is
slechts het topje van de ijsberg.
Credit Suisse is slechts één van die banken die onaanvaardbare
bedragen verliezen lijden. Nomura, Morgan Stanley, Goldman Sachs en
nog een paar andere gokkers. Credit Suisse is dus duidelijk niet de
enige bank die deze schaamteloze weddenschappen doet. De hele
bankwereld verkeert in dezelfde situatie. En door de totale onderlinge
afhankelijkheid van het financiële systeem zullen gezonde banken ook
niet overleven.
Al deze casino's die zichzelf banken noemen, doen elke dag
weddenschappen die de bank in gevaar brengen. In een ordelijke en
gecontroleerde markt verdienen ze enorme sommen geld voor zichzelf,
maar als het tij keert en ze de markt niet meer in hun voordeel kunnen
manipuleren, ontstaan er schokgolven van verliezen. Het is niet de
vraag òf die plaatsvinden, maar wannéér...
Als de aandelen- en obligatiemarkten tegelijkertijd dalen, zal het
onderpand van banken niet eens het niveau van een uitverkoop halen. En
zo zal de derivatenmarkt voor altijd verdwijnen, of in ieder geval
voor vele, vele jaren. Iedereen die gelooft dat zijn tegoeden bij een
bank veilig zijn, zou moeten dit heroverwegen. We hebben het niet
alleen over geld, maar ook over alle waardepapieren die de bank als
bewaarder aanhoudt. Onder druk zal de bank deze activa gebruiken als
onderpand voor haar handelsleningen. Dit is vaker voorgekomen, zoals
in de jaren 2007-2008.
Als u uw vermogen in het financiële systeem stopt is als het in een
tijdbom gestopt wordt waarvan de klok al loopt. Het is slechts een
kwestie van tijd voordat alles explodeert. We vinden onszelf geen
pessimist, en ook geen onheilsprofeet. We analyseren gewoon de
risico's en kijken vervolgens naar de mogelijke gevolgen als er
iets misgaat.
Wij denken dat de risico's vandaag groter zijn dan ooit tevoren. En
denk alsjeblieft niet dat meer waardeloze schulden in de vorm van MMT,
QE etc. het probleem zullen oplossen. Het zal de explosie alleen maar
groter maken.
We beloofen het nog over Credit Suisse te hebben. Geen protest, geen
verontwaardiging, geen gedoe van de centrale bank en de overheid. Back
to normal: dat was de situatie bij Credit Suisse op de dag na de grote
cijfer-orgie met betrekking tot de implosie van het hedgefonds
Archegos.
En dan te bedenken dat de nummer 2 van Zwitserland de helft van haar
kapitaal op het spel had gezet. Volgens de Wall Street Journal (WSJ)
had Credit Suisse 20 miljard openstaan in het Archegos-debacle.
CS-baas Thomas Gottstein heeft dit een paar dagen geleden tijdens de
conference call niet ontkend. De bank wilde geen “exacte cijfers”
bevestigen, alleen dat ze één van de drie grote brokers was en “zowel
long- als shortposities hadden”, zei hij.
Aangenomen moet dus worden dat de informatie van de Wall Street
Journal klopt en dat Credit Suisse de lieve som van 20 miljard dollar
daadwerkelijk in gevaar heeft gebracht - bij één enkele klant. En wat
voor één. Een Koreaan die groot en rijk geworden was in de Verenigde
Staten, maar daarna op een dwaalspoor ging. De autoriteiten legden hem
een tweecijferige miljoenenboete in dollars op wegens handel met
voorkennis.
De grote Zwitserse bank plaatste met haar family office de
helft van haar kapitaal op deze financier. Je vraagt je toch af of ze
bij de Zwitserse bank wel alles op een rijtje hebben.....
Nu doet iedereen in de financiële wereld net alsof dit soort dingen
kan gebeuren. "Family offices laten cijfers niet zien zoals andere
hedgefunds", zei topman Gottstein toen hij werd ondervraagd door de
mainstream media. Hoe hadden ze bij Credit Suisse kunnen weten dat de
Koreaan voor miljarden aan leningen bij andere banken had uitstaan
voor zijn aandelen? Met andere woorden, deze bank heeft misschien wel
miljarden in andere dergelijke "geïnvesteerd" zonder te weten
met wie ze feitelijk zaken doen. Maar de bankiers begrijpen het
bedrijf en hoe! De politiek en het bedrijfsleven kenden ook de
risico's van derivaten al lang en keken in stilte toe. Aangenomen mag
worden dat sommigen van hen aanzienlijk hebben geprofiteerd. Geen
wonder dat iederee in de bancaire sector wijselijk zijn mond houdt.
Wat kunnen we hier nu van leren?
Credit Suisse vergokte snel netto 5 miljard Zwitserse francs met één
enkele klant; op het hoogtepunt had de bank een totaal risico van 20
miljard dollar. En nu wordt er gezegd dat je nooit bent uiegeleerd in
het bankwezen. Het lijkt wel of de Zwitsers het hebben over een
commerciële opleiding.
Blijkbaar vindt iedereen het de moeite van het vermelden niet waard.
Bern, d.w.z. de Zwitserse regering, is momenteel bezig met vaccinaties
en terrasopeningen, de toezichthouder Finma stuurt een paar
rechercheurs naar de Paradeplatz. En de centrale bank zwijgt. De
ultieme geldschieter, die verantwoordelijk is voor systeemstabiliteit
op de Zwitserse financiële markt, zou alle top CS-ers bij zich moeten
roepen. En dan vooral in het openbaar hierover spreken. Gottstein,
Rohner dus. En snel een beetje, dat zou daadkracht uitstralen. Het
gaat tenslotte om het grootste financiële schandaal in Zwitserland van
de afgelopen 40 jaar.
Niets van dat alles. De SNB heeft zich nog niet uitgesproken. Credit
Suisse wankelt. Deze bank is een overnamekandidaat geworden. Volgens
een hooggeplaatste Zwitserse bankier legt iedereen die misschien CS
wil overnemen, het concern momenteel onder het vergrootglas. Wat is er
van waarde te vinden binnen het concern, wat zou snel moeten worden
afgestoten - dat zouden de overwegingen kunnen zijn.
Het kopen van Credit Suisse zou geen probleem zijn voor grote
Amerikaanse banken. In een jaar verdien je meer dan CS nu kost op de
beurs. Een paar dagen geleden was het 22 miljard, de Partners Group
legt 34 miljard op de toonbank. Maar de bankgiganten van Wall Street
hebben geen investment banking activiteiten van CS nodig. De Zwitsers
zijn daardoor aantrekkelijker voor Europese financiële instellingen.
Een Société Générale in Frankrijk of een grote Spaanse bank zou de
gehavende bank van de Paradeplatz in het vizier kunnen hebben.
De situatie is dramatisch, Zwitserland is zich daar helemaal niet van
bewust. "Als een nieuwe man van buiten niet snel het roer overneemt,
dan komt Credit Suisse in vreemde handen terecht, of ze verkopen hun
laatste tafelzilver", aldus de gesprekspartner. Het is ongelooflijk
hoe de mainstream media weer snel tot de orde van de dag zijn
overgegaan en de politiek en de centrale bank blijven zwijgen. "Een
grote bank gaat naar knoppen, en niemand huilt."
Het aandeel Credit Suisse kostte de afgelopen week iets meer dan 9
francs. Sinds het begin van het jaar heeft het aandeel bijna een
vijfde van zijn waarde verloren, terwijl de UBS Valor met 11 procent
is gestegen. Aanstaande vrijdag zullen de aandeelhouders de Portugees
Antonio Horta-Osorio kiezen om de Zwitser Urs Rohner op te volgen als
nieuwe president. Horta-Osorio maakte carrière bij het Engelse Lloyds,
een klassieke retailbank. Hij heeft van investment banking geen kaas
gegeten.
Dat blijft een centrale activiteit bij Credit Suisse. CEO Thomas
Gottstein wilde deze week niets horen over een radicale inkrimping,
zoals UBS 10 jaar geleden deed na een handelsverlies. Destijds ging
het om ongeveer 2 miljard francs aan verliezen.
Het zogenaamde Leveraged Finance Exposure steeg bij de
investeringsbank van Credit Suisse van januari tot eind maart van 8,4
naar 10,2 miljard US dollar. Ten opzichte van het eerste kwartaal van
2020 is de plus 39 procent. Het laat zien dat CS zijn handelsrisico
niet heeft verminderd, maar vergroot. De vraag is of er nog meer
explosieven afgaan.
In het financiële centrum van Zürich gaat het gerucht dat cliënten van
de bank hun geld zouden opnemen bij Credit Suisse. Dat zou niet
verwonderlijk zijn na de dubbele crash - naast het hedgefonds heeft
Credit Suisse nog steeds te maken met het Greensill-faillissement.
Gottstein en zijn CFO David Mathers benadrukten dat de bank in maart
in alle sectoren nieuw geld ophaalde. Informatie over april is nog
niet beschikbaar, het is "te vroeg om daar wat over te zeggen", zei
Gottstein.
De situatie is nijpend. Gottstein en Mathers stelden de Raad van
Bestuur voor om nieuw kapitaal ter grootte van 1,7 miljard francs op
te halen, wat met intemming werd ontvangen. Nu is Credit Suisse
wanhopig op zoek naar investeerders die hun geld op de bank willen
zetten. De financiële media in Zwitserland melden "dat vorig jaar CS
ongeveer 1 miljard francs aan bonussen uitgekeerd had bij zijn
investeringsbank. En zal dat voor 2021 iets minder zijn? Van de 2
miljard francs aan vers kapitaal die CS daadwerkelijk nodig zou hebben
om zijn bedrijf te handhaven en te voldoen aan de wettelijke vereisten,
zal bijna de helft als bonus in de zakken van investeringsbankiers
gaan."
Gottstein gaat met plezier door met het verdelen van inkomsten en dus
gaat pak 'm beet 50% van de middelen van de nieuwe kapitaalverhoging,
die dringend nodig zijn om de balans te stabiliseren, in de zakken van
de investeringsbankiers.
Dat gebeurt allemaal een week voor de algemene vergadering. Wat is dit
voor een bedrijf waarbij de situatie zich praktisch elke dag opnieuw
wijzigt en dat met hoge frequentie noodmaatregelen moet voorleggen aan
de eigenaren?
Niet alleen Credit Suisse lijkt ten dode opgeschreven, maar het hele
wereldwijde financiële systeem is zijn hoogtepunt voorbij...
Zoals we al meerdere keren in de geschiedenis hebben gezien worden
steeds weer dezelfde fouten gemaakt en verwacht men elke keer een
ander resultaat. Ja, het is ècht waar: hebzucht tast de hersenen
aan. En dit hele concept van voortdurende groei en een valutalandschap
dat niet door enige vorm van waarde wordt ondersteund, werkt alleen
omdat bijna iedereen er nog in gelooft, het toestaat en het actief
ondersteunt. Wie hier elke keer op wijst wordt als complottheoreticus
in een hoek gezet.
En dat hele derivaten-casino is niets anders dan een zwarte doos,
waarbij het allemaal draait om weddenschappen op enorme sommen geld
die x keer hoger zijn dan het Zwitserse bbp (en dat van de rest van de
wereld - want het is een wereldwijd probleem). Hebzucht, hebzucht naar
geld, honger naar macht en verlangen naar erkenning. De "deskundigen"
die dergelijke risico's nemen zijn gevangen in een machtswaanzin en
verkopen mensen en bedrijven zonder enige scrupules.
We hoeven alleen maar de geschiedenisboeken open te slaan om erachter
te komen wat er nog meer kan gebeuren... en nee, niet alles is deze
keer anders, alleen veel extremer dan in alle voorgaande gevallen...
maar het belangrijkste is dat de muziek blijft spelen op de zinkende
stoomboot.
[Bovenstaand
artikel verscheen eerder in ons weekend-magazine]
[26 april 2021]
Afdrukken
Doorsturen