Geld en macht: de fundamenten van de EU

Voor het eerst in haar bestaan gebruikt de Europese Commissie de nieuwe rechtsstaatvoorwaarde om de geldtoevoer naar Hongarije uit te schakelen. Op deze niet-democratische manier, namelijk het niet uitbetalen van het aan Hongarije verschuldigde geld (7,5 miljard waaar het gewoon recht op heeft), zou Hongarije op de knieën moeten worden gebracht. Maar de zaak heeft veel haken en ogen. Er is zelfs een achterdeur.



Volgens de Corruption Perceptions Index (CPI) is Bulgarije de meest corrupte EU-lidstaat van de EU-landen. Maar niemand in Bulgarije is er echt boos over. Het staat op de 78e plaats van 180 landen met een index van 42. Niet veel, maar Hongarije staat minstens 5 plaatsen en één punt beter en er wordt over Hongarije al jaren - met onderbrekingen - constant geschreeuwd, over het corrupte Orban-systeem in Hongarije.

Vanuit Brussel wordt al langer gedreigd met uitzetting uit de EVP, waarvan de Hongaarse Fidesz-partij lid was. Was, want op het eruit gooien werd niet gewacht. In een zeer korte en lieve brief maakte Viktor Orban begin maart 2021 bekend dat hij de EVP “per direct zou verlaten” nadat deze door wijziging van het reglement de uitzetting mogelijk had gemaakt. Eén van de drijvende krachten achter de uitzetting van de Fidesz-partij was overigens een van de vicevoorzitters van de Europese Commissie, de Oostenrijker Othmar Karas. Daarnaast heeft de Europese Commissie de afgelopen jaren verschillende inbreukprocedures tegen Hongarije ingeleid en het land voor het Europese Hof van Justitie gedaagd. Het ging altijd over hetzelfde: tekortkomingen in de Hongaarse rechtsstaat en corruptie.

Dat van die Hongaarse corruptie moet echt iets bijzonders zijn. In Oostenrijk, bijvoorbeeld, loopt de corruptieonderzoekscommissie van de ÖVP al geruime tijd en worden verschillende regeringsleden en ex-regeringsleden onderzocht of lopen er procedures. Er is evenwel geen kwaad woord te vernemen uit Brussel. En Oekraïne niet te vergeten: één van de corruptste landen van Europa maar krijgt scheepsladingen geld (en wapens), zonder checks and balances, waardoor geld vaak niet op de te verwachten plaats terechtkomt en wapens voor het grootste deel op de zwarte markt belanden. En toch worden er tegen dit land geen voorwaarden gesteld. Of wat te denken van de coronavaccin-deal die Von der Leyen met Pfizer in het geheim heeft afgesloten, en waarvan ze weigert inzage in haar stukken te geven? De zweem van corruptie hangt hier als een verstikkende deken over heen.

Eisen stellen over de rechtsstaat in Hongarije, het corrupte Oekraïne tot kandidaat voor toetreding verklaren en tegelijkertijd de zakelijke relaties met het oorlogszuchtige Azerbeidzjan uitbreiden..... zo kennen we de Europese Unie weer. Von der Leyen zegt dat het land een "betrouwbare" partner is (als het gaat om de dringend benodigde gasvoorziening), maar rechtvaardigt dit het verraad van het christelijke Armenië?

Maar zware artillerie wordt ingezet tegen Hongarije. En de reden voor de klachten, bedreigingen en rechtszaken is altijd dezelfde: Orban buigt niet voor de dictaten van Brussel en daarom is Brussel boos. Maar aangezien het overtuigen van Orban niet van zijn koers zal afwijken - en daarom de verkiezingen met een meerderheid wint - wil Brussel het geldwapen gebruiken om hem volgzaam te maken.

Zoals aangekondigd door EU-begrotingscommissaris Hahn, heeft de Europese Commissie voorgesteld de betalingen aan Hongarije ten bedrage van 7,5 miljard euro uit de EU-begroting te verlagen. Volgens de Commissie is het geld uit de EU-pot niet voldoende beschermd in Hongarije.
Op deze niet-democratische manier, namelijk het niet uitbetalen van het aan Hongarije verschuldigde geld (waar het gewoon recht op heeft), zou Hongarije op de knieën moeten worden gebracht. Het gaat echter niet in de eerste plaats om corruptie, anders zouden andere landen ook problemen krijgen met Brussel. Het gaat ook niet per se om het gebrek aan democratie in Hongarije - want dat is een begrip in de EU dat steeds meer in de vergetelheid raakt. Het gaat zeker vooral over Hongarije dat niet meezingt in het Brusselse koor. Hongarije ging anders om met corona dan vanuit Brussel verwacht - hoewel Zweden in dit geval ook niet meespeelde.

Veel ernstiger is echter het feit dat Hongarije het sanctiebeleid van de EU tegen Rusland het hardst bekritiseert en ook een veel gedifferentieerdere kijk heeft op de omgang van de EU met Oekraïne. Het EU-land en NAVO-lid Hongarije is eigenlijk neutraler dan het zogenaamd neutrale Oostenrijk. En Orban maakt er geen geheim van dat het Hongaarse hemd veel dichter bij zijn broek staat dan de EU-rok. Zijn minister van Buitenlandse Zaken zei vorige week: "Wat de EU-voorstellen over de energievoorziening ook zijn, we bekijken het alleen vanuit ons standpunt. We zien alleen Hongaarse belangen en geen Russische of Oekraïense aspecten”.

Dergelijke uitspraken maken de opperste EU-Sovjet in Brussel natuurlijk woedend, waarvan de führerin de laatste tijd bijna uitsluitend in blauw en geel (of geel en blauw?) gekleed is. Uit wraak wordt de Hongaren ontkend een democratie te zijn en daarom zullen de Hongaren worden beroofd van miljarden dollars aan fondsen, waarvan de toewijzing lang geleden in de EU is besloten. Deze dorst naar wraak is niet democratisch en wordt zeker niet geleid door waarden. Maar als je niet wilt horen, moet je voelen, zegt Brussel tegen zichzelf. Brussel duldt geen critici.

Trouwens: Hongarije heeft nog steeds een bondgenoot als het gaat om EU-stemmingen. Polen verklaarde inmiddels niet akkoord te gaan met de geplande EU-sancties tegen Hongarije. En naast Polen zou ook Italië zich na de verkiezingen in het weekend kunnen verzetten tegen de Brusselse autoriteiten en zo de nodige gekwalificeerde meerderheid voor de boete kunnen voorkómen. In Rome dreigt een verschuiving naar rechts, zoals in Zweden het geval was. Brussel heeft misschien - gewoontegetrouw - te lang geaarzeld – Orban en zijn clan hebben allang hun zakken gevuld en hun macht veiliggesteld. Het hoofd van de Europese Commissie, Von der Leyen, is in deze zaak zelf de schuldige. De conservatieve Duitse EU-lführerin vertraagde het al lange tijd lopende proces, blijkbaar uit politieke overwegingen, waarbij intussen Orban met een overweldigende meerderheid door zijn kiezers werd herkozen. Het maakte de hele tijd niet uit, maar nu Orban het lef heeft om niet mee te willen doen met al dat sanctie-gedoe, willen ze daar in Brussel terugslaan.

Ondertussen begint de Europese Commissie al aardig dictatoriale trekjes te vertonen - een proces dat we al jarenlang zien, overigens. Von der Leyen heeft aangekondigd dat Brussel (zij, dus) gedetailleerde voorschriften voor de industrie wil opstellen. Uw Brusselse overheid eist bijzondere bevoegdheden waarmee zij bedrijven kan dicteren welke producten die waar en voor wie moeten produceren. Om die poging tot een machtsgreep te rechtvaardigen wordt het door de Europese Commissie de coronacrisis van stal gehaald - een periode waarin aanvankelijk alles ontbrak: maskers, medicatie en ventilatoren. Om te voorkomen dat dit nog een keer gebeurt, stelt ze een nieuw "noodinstrument voor de interne markt" voor dat moet zorgen voor de bevoorrading.

Dat plan van haar heeft zij  "Noodinstrument voor de interne markt" genoemd. Het is echter geen enkel stuk wetgeving, maar een verzameling van een breed scala aan maatregelen en bevoegdheden. De EU-commissie eist ook het recht op om grenssluitingen te voorkómen, zoals die door Duitsland en Frankrijk zijn opgelegd aan het begin van de corona-crisis, om maar wat te noemen.

Brussel wil een soort blanco cheque – en niet voor het eerst. Tijdens de coronacrisis heeft de EU-commissie nieuwe rechten in het gezondheidsbeleid veiliggesteld en een eigen autoriteit opgericht. Het heet HERA en werkt achter gesloten deuren nauw samen met de industrie. Gesloten deuren en samenwerking met de industrie...... corruptie, horen we?

Een redelijke verklaring geeft ze niet voor haar plan. Het nieuwe "instrument" is allerminst gericht op de coronacrisis, zegt commissaris voor Interne Markt Thierry Breton. De Fransman benadrukt dat het niets te maken heeft met de energiecrisis, noch met de oorlog in Oekraïne. Maar ja, wat dan? En waarom zou uitgerekend de Europese Commissie in de productie moeten ingrijpen? Tot nu toe kan zelfs de federale overheid dat niet doen. Er is echter weinig dat erop wijst dat Brusselaars in tijden van crisis beter weten wat ze moeten doen dan in de lidstaten zelf. Er is even weinig bewijs dat een meer geplande economie de interne markt zal redden.

In tijden van crisis wordt het initiatief verwacht van de uitvoerende macht, dat is helaas waar. Maar Von der Leyen heeft op dat vlak een slechte track-record, ook al probeert ze het anders te doen lijken. Haar crisismanagement is een lachertje.






[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]



[20 september 2022]

 

Afdrukken Doorsturen