De Great Reset van het World Economic Forum is
gewoon corporatisme maar dan anders verpakt
Samenzweringstheorieën terzijde, er is iets raars aan de hand met de
Great Reset van het World Economic Forum.
Ondanks een naam die vaak in verband gebracht wordt met
complottheoriën en samenzweringen, bestaat de Great Reset echt. Op
haar website staat nog steeds: "Wereldwijde belanghebbenden moeten
dringend samenwerken om tegelijkertijd de directe gevolgen van de
COVID-19-crisis te beheersen. Om de toestand van de wereld te
verbeteren, start het World Economic Forum het initiatief The Great
Reset." De betrokkenheid van "partners" als Apple, Microsoft, Facebook,
IBM, IKEA, Lockheed Martin, Ericsson en Deloitte wijst erop dat het
niet alleen maar liefdadigheid en betrokkenheid is wat de klok slaat.
Maar er zijn ook meer WEF-partners: enkele van de grootste bedrijven
in olie (Saudi Aramco, Shell, Chevron, BP), voeding (Unilever, The
Coca-Cola Company, Nestlé), technologie (Google, Amazon) en
farmaceutica (AstraZeneca, Pfizer, Moderna).
In plaats van dat bedrijven veel belanghebbenden dienen, worden
bedrijven in het multi-stakeholdermodel van mondiaal bestuur
gepromoveerd tot officiële belanghebbenden bij wereldwijde
besluitvorming, terwijl regeringen worden gedegradeerd tot één
van de vele belanghebbenden. In de praktijk worden bedrijven de
belangrijkste belanghebbenden, terwijl overheden een rol op de
achterbank innemen en het maatschappelijk middenveld vooral
windowdressing is.
Complottheorieën over de Great Reset lijken maar niet te willen
sterven, en juist de extremen worden nu (weer) door de mainstream
media aangehaald om te "tonen" dat er eigenlijk weinig aan de hand is
met Davos en dat het gewoon gaat om een clubje miljardairs en
miljonairs die samen met hun marionetten in het Zwitserse Davos
bijeenkomen om gezellig samen te praten.
Maar de complottheorieën werden in gang gezet door de top van het
World Economic Forum (WEF) zelf in 2020, waarvan de bijeenkomst toen
als thema 'The Great Reset' had en betoogde dat de COVID-crisis een
kans was om de brandende problemen waarmee de wereld wordt
geconfronteerd aan te pakken.
De kern van complottheorieën zijn veronderstelde geheime agenda's en
kwaadaardige bedoelingen. Hoewel deze misschien afwezig zijn in het
Great Reset-initiatief van het WEF, is er wel iets dat bijna net zo
sinister is en zich in het volle zicht verbergt. Sterker nog, sinister
omdat het echt is en nu gebeurt. En het gaat om fundamentele zaken als
ons voedsel, onze gegevens en onze vaccins.
De reeks samenzweringstheorieën rond de Grote Reset zijn vaag en
moeilijk vast te pinnen, maar als we ze samenvoegen, krijgen we zoiets:
de Grote Reset is het plan van de wereldwijde elite om een communistische
wereldorde in te voeren door privébezit af te schaffen terwijl ze
COVID-19 gebruiken om overbevolking op te lossen en wat overblijft van
de mensheid tot slaaf te maken met vaccins.
De toverwoorden zijn "stakeholder capitalism", een concept waar
WEF-voorzitter Klaus Schwab al decennia mee leurt en dat een
prominente plaats inneemt in het Great Reset-plan van het WEF vanaf
juni 2020. Het idee is dat het mondiale kapitalisme moet worden
getransformeerd zodat bedrijven zich niet langer uitsluitend gaan
richten op het dienen van aandeelhouders, maar hoedersworden van
de samenleving door waarde te creëren voor klanten, leveranciers,
werknemers, gemeenschappen en andere "stakeholders". De manier waarop
het WEF het kapitalisme van belanghebbenden ziet, is via een reeks "partnerschappen
met meerdere belanghebbenden" die de particuliere sector, regeringen
en het maatschappelijk middenveld samenbrengen op alle gebieden van
mondiaal bestuur.
Het plan waaruit de Great Reset voortkwam, heette het Global
Redesign Initiative. Het initiatief, opgesteld door het WEF na de
economische crisis van 2008, bevat een rapport van 600 pagina's over
de transformatie van mondiaal bestuur. In de
visie van het WEF zou "de stem
van de regering één van de vele zijn, zonder altijd de uiteindelijke
scheidsrechter te zijn." Overheden zouden slechts één belanghebbende
zijn in een multi-stakeholdermodel van mondiaal bestuur. Harris
Gleckman, senior fellow aan de Universiteit van Massachusetts,
beschrijft het rapport als "het meest uitgebreide voorstel voor het
herontwerpen van mondiaal bestuur sinds de formulering van de
Verenigde Naties tijdens de Tweede Wereldoorlog."
Een belangrijk concept voor Schwabs visie op
een geresette wereld is dus
dat 'stakeholderkapitalisme'. In zijn boek Stakeholder Capitalism: A
Global Economy that Works for Progress, People and Planet uit 2021
(waarover we binnenkort een inhoudeijk artikel op ons blog over
plaatsen) definieert Schwab het als "een vorm van kapitalisme waarin bedrijven
niet alleen kortetermijnwinsten optimaliseren voor aandeelhouders,
maar ook streven naar waardecreatie op lange termijn, door rekening te
houden met de behoeften van al hun belanghebbenden en de samenleving
als geheel."
Bij waardecreatie heeft Schwab mede economische voorspoed voor ogen.
Maar hij pleit ook voor het promoten van drie andere waarden:
'People', 'Planet' en 'Peace'. Deze nogal brede concepten illustreren
hoe alomvattend Schwabs stakeholderkapitalisme probeert te zijn.
Stakeholderkapitalisme berust op het idee dat het management van een
bedrijf een plicht heeft jegens meer dan zijn aandeelhouders. Het is
iets waar Klaus Schwab, de oprichter en uitvoerend voorzitter van het
WEF, al heel lang voor pleit. Een belangrijk kenmerk van de Grote
Reset is het idee dat het kapitalisme van belanghebbenden op de een of
andere manier moet worden overgenomen.
Dat zou de aandeelhouders van een bedrijf reduceren tot gewoon een
andere categorie van "belanghebbenden", waardoor de macht die het
kapitaal zou moeten verlenen in feite wordt overgedragen van de
eigenaars naar de handen van degenen die het beheren. Ze zijn dan
verantwoording verschuldigd aan, nou ja, het is niet helemaal
duidelijk aan wie. Het is niet moeilijk te begrijpen waarom zoveel
bedrijfsbazen enthousiast zijn over het stakeholderkapitalisme.
Maar het stakeholderkapitalisme is een verraad aan zowel de democratie
als aan de aandeelhouders. De macht die het aan managers geeft, wordt
steeds vaker gebruikt om een agenda te ondersteunen die wordt
beïnvloed door een kliek van activisten, ngo's, vertegenwoordigers van
de 'internationale gemeenschap' en politici die te arrogant zijn om
het gebruikelijke wetgevingsproces te doorlopen.
Dus (nogmaals): wie zijn de belanghebbenden die zullen samenwerken om de vier
P's te realiseren? Voor Schwab zijn dat onder andere "regeringen", "bedrijven" en
"civil
society" (ngo's, vakbonden, enz.). Hoewel Schwabs carrière voor een
groot deel gebaseerd lijkt te zijn op een ondernemende mix van
zelfverheerlijking en onderhoudend weinig overtuigende nederigheid,
was een constante zijn onderdanige gehechtheid aan royalty's (die ook
regelmatig Davos bezoeken), een teken van zijn voorliefde voor
hiërarchie ("leiders") - het blijft een Duitser - als een teken van
zijn snobisme. De Britse koning, wiens intelligentie ruimschoots wordt
overtroffen door zijn arrogantie, verschijnt ook in de
zelfgepubliceerde verslagen van het WEF over de eerste vijftig jaar,
het bescheiden werkstuk getiteld: The World Economic Forum: Partner
in Shaping History, hoewel in een verrassend atypisch voorbeeld
van majesteitsschennisde de auteurs van dit grimmige boekje erin
slagen hem in één fotobijschrift te verwarren met de mogelijk nog
nukkigere prins William.
De laatste jaren wordt al gebouwd aan het multi-stakeholdermodel. In
de afgelopen jaren heeft zich een steeds groter wordend ecosysteem van
multi-stakeholdergroepen verspreid over alle sectoren van het mondiale
bestuurssysteem. Er zijn nu meer dan 45 wereldwijde multi-stakeholdergroepen
die normen stellen en richtlijnen en regels opstellen op een reeks
gebieden. Deze groepen, die geen enkele democratische
verantwoordingsplicht hebben, bestaan vooral uit particuliere
belanghebbenden (grote bedrijven) die "hun vrienden rekruteren in de
regering, het maatschappelijk middenveld en universiteiten om samen
met hen publieke problemen op te lossen".
Multi-stakeholderisme is de update van het WEF van multilateralisme,
het huidige systeem waarin landen samenwerken om gemeenschappelijke
doelen te bereiken. De kerninstelling van het multilaterale systeem is
de door Bill Gates medegefinancierde Verenigde Naties. Het
multilaterale systeem wordt er vaak terecht van beschuldigd
ondoeltreffend, te bureaucratisch en gericht op de machtigste naties
te zijn. Maar het is op zijn minst theoretisch democratisch omdat het
democratisch gekozen leiders van landen samenbrengt om beslissingen te
nemen in de mondiale arena. In plaats van het multilaterale systeem te
hervormen om de democratie te verdiepen, houdt de visie van het WEF op
multistakeholderbestuur in dat de democratie verder wordt verwijderd
door regeringen buitenspel te zetten en niet-gekozen 'stakeholders' –
voornamelijk bedrijven – op hun plaats te zetten als het gaat om
mondiale besluitvorming.
Kort door de bocht gezegd zijn partnerschappen met meerdere
belanghebbenden publiek-private partnerschappen op het wereldtoneel.
En ze hebben reële implicaties voor de manier waarop onze
voedselsystemen zijn georganiseerd, hoe big tech wordt bestuurd en hoe
onze vaccins en medicijnen worden gedistribueerd.
Op dit punt zijn we gekomen bij de
essentie van Schwabs grootse herontwerp. Ondanks al zijn beroep op de
voorspelbare wakkere vroomheid, is Schwabs belangrijkste toewijding
die
aan politieke en economische regelingen die vroeger bekend stonden als
corporatisme.
Corporatisme is een breed begrip. Het kan variëren van de
hyperautoritaire versie die werd omarmd door het Italië van Mussolini
tot arbeiders-baasstructuren zoals beschreven door Schwab in het
naoorlogse West-Europa. Alle vormen van corporatisme hebben echter
enkele gemeenschappelijke thema's.
Eén daarvan is zoals hierboven gezegd de noodzaak (volgens het WEF) om de concurrentie op de markt te beperken
om de sociale cohesie te behouden. Een andere is het verplicht stellen
van samenwerking tussen representatieve groepen van verschillende
sociale en economische sectoren - een proces dat wordt gecontroleerd
en, indien nodig, wordt afgedwongen door overheidsfunctionarissen in
het belang van het algemeen belang.
Wat zou hier mis mee kunnen zijn, vraagt u zich misschien af? Het
antwoord is: genoeg.
Om te beginnen is het corporatisme – inclusief zijn Schwabische
uitdrukking – niet groots op het gebied van vrijheid. Het gaat
allemaal om het vormen en onderhouden van een consensus over
economisch en sociaal beleid. Om deze reden kan corporatisme niet goed
omgaan met afwijkende meningen. Het ontmoedigt inderdaad elke twijfel
aan de consensus, of het nu gaat om belastingtarieven of
klimaatverandering.
De taal van het corporatisme, zoals die van Schwabs WEF, mag er dan
een zijn van gecoördineerd overleg, de agenda is er een van controle.
Waar het om gaat is de harmonisatie van opvattingen, hoe absurd het
idee ook is en of hoe hoog de prijs van vrijheid ook is.
Dit genereert niet alleen groepsdenken. Het moedigt de marginalisering
aan van degenen die de consensus betwisten. Als u bedenkingen heeft
bij bijvoorbeeld open grenzen, wees dan niet verbaasd als u als
xenofoob wordt bestempeld. Als u weigert om uw personeel te laten
verenigen, wordt u waarschijnlijk bestempeld als een
marktfundamentalist die zijn werknemers als louter objecten behandelt.
Een ander probleem is de heimelijke verstandhouding en
vriendjespolitiek die door corporatisme worden bevorderd.
Corporatistische structuren vergemakkelijken
klant-beschermheerrelaties tussen bedrijven en overheden. Dat levert
weer insiders en outsiders op.
Insiders zijn die bedrijven die de consensus onderschrijven, het
corporatistische spel spelen en het bijgevolg heel goed doen door hun
gezellige relaties met overheden. Buitenstaanders zijn degenen die
niet over de middelen beschikken om het wiel te smeren. Een voorbeeld
kan de jonge ondernemer zijn met een geweldig idee dat een revolutie
teweeg kan brengen in een hele economische sector, maar die niet
beschiktover de politieke connecties. Gevestigde bedrijven aarzelen
zelden om hun connecties te gebruiken om regelgevingsomgevingen tot
stand te brengen, wat het voor dergelijke ondernemers moeilijk maakt
om op de markt te concurreren.
Ten slotte is het stakeholderkapitalisme in corporatistische stijl
beslist ambivalent over democratie. De nadruk ligt op insiders die met
elkaar onderhandelen en vervolgens de bevolking voor een reeks
voldongen feiten stellen over van alles, van fossiele brandstoffen tot
ESG.
Er is niet veel ruimte voor bijdragen van de bredere bevolking aan het
besluitvormingsproces in het kapitalistische model van Schwab, laat
staan voor instemming van de bevolking met genomen besluiten. Het
model weerspiegelt inderdaad een positief wantrouwen jegens
initiatieven van onderop, omdat deze moeilijker te controleren zijn en
minder geneigd zijn om in te stemmen met de gevestigde consensus.
Zoals naties hebben ontdekt, zijn er aanzienlijke kosten verbonden aan
corporatistische manieren om economieën en samenlevingen te leiden. Op
economisch vlak ontmoedigt corporatisme innovatie, leidt het tot
inflexibele arbeidsmarkten die worden gedomineerd door vakbonden wier
prioriteit het handhaven van de status-quo is, en overspoelt het de
markt met privileges voor goed verbonden bedrijven.
In politieke termen, zelfs milde vormen van corporatisme ontnemen
kiezers aanzienlijke invloed en leggen een steeds groeiend aantal belangrijke
beslissingen in de handen van onberekenbare bureaucratieën. In veel
opzichten zijn de bestuursstructuren van de Europese Unie – en het democratische
tekort dat ze verpersoonlijken – voorbeelden van dergelijke regelingen.
Als u waarde hecht aan uw recht op volksgezondheid, op privacy, op
toegang tot gezond voedsel of op democratische vertegenwoordiging,
wees dan op uw hoede voor de woorden "stakeholder kapitalisme" wanneer
ze opduiken op deze en de volgende Davos-top(pen).
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[17 januari 2023]
Afdrukken
Doorsturen
