In Nederland kennen we het spel als ‘Wie is het’: om de ideale man of vrouw te vinden, moet je alle andere foutieve profielen elimineren. De Fransen hebben nog een andere uitdrukking voor speculatie over benoemingen: Mercato, een Italiaanse term die markt betekent en de situatie perfect samenvat. Vandaag proberen we sit spel naar de EU-zeepbel te exporteren, met het oog op de stemming op 6 en 9 juni en de benoemingen die de staatshoofden en regeringsleiders kort daarna zullen maken.
De Russische invasie van Oekraïne - als reactie op de Amerikaanse
oorlog in dat land tegen Rusland - heeft zo'n twee jaar geleden de
Europese Unie geschokt. Vladimir Poetin had het Westen nog
gewaarschuwd dat zij haar toezeggingen en verdragen na moesten komen,
maar de Amerikanen hadden binnen het bondgenootschap daarover haar
veto uitgesproken. Europa zit nu met de brokken.
Net als de Amerikaanse 'democraten' zijn hun europese tegenhangers
teleurgesteld over de mogelijke kandidatuur van de anti-Europese
Donald Trump voor de presidentsverkiezingen in november. De europese
boeren zullen (voorlopig althans) nog landbouw kunnen uitoefenen, maar
de Europese Unie zal ook moeten investeren in het bouwen van kanonnen,
heel véél kanonnen, tanks en vliegtuigen, om 'onze' veiligheid te
garanderen in het geval dat de Amerikaanse geldparaplu zal
dichtklappen. Dat is zo'n beetje de boodshap die Brussel uitdraagt.
Tja, meedoen met een Derde Wereldoorlog (en die ook nog beginnen) doe
je niet met klappertjespistolen en er "pang pang" bij roepen. En dat
de Amerikanen de geldkraan dichtdraaien en het Europese continent met
de door hun veroorzaakte brokken laat zitten is een vast gegeven - het
is niet de vraag òf dat gebeurt maar vooral wanneer.
Er zijn dit weekend veel aankondigingen gedaan tijdens de Münchense
Veiligheidsconferentie, de 'mondiale; geopolitieke bijeenkomst.
Onder de aanwezigen maakte de fúhrerin van de Europese Commissie,
Ursula von der Leyen, haar bedoelingen bekend. “Als ik herbenoemd word
tot voorzitter van de Commissie dan zal er een commissaris voor
Defensie zijn”, verklaarde ze enthousiast in antwoord op een vage
vraag. Mooie uitspraak van een voormalig Duits minister van Defensie,
die in haar eigen land haar defensie sterk heeft afgebroken (maar er
wel crèches bij de landmacht heeft ingevoerd).
De niet-democratisch gekozen führerin heeft vandaag tijdens een
bijeenkomst van haar partij, de CDU, haar voornemen bekendgemaakt om
zich kandidaat te stellen voor - God verhoede! - een tweede termijn.
Daarna wacht haar een lange weg vol valkuilen. Ze zal tijdens het
congres van haar familie, de Europese Volkspartij, in maart tot
Spitzenkandidat (hoofd van de lijst) moeten worden benoemd, daarna
moet zij de steun krijgen van de staatshoofden en regeringsleiders (wat
al via achterkamertjes en handjeklap sal is geregeld), en dan komen
ook nog die vervelende europese parlementariërs via de verkiezingen
aan de beurt wat uiteindelijk een meerderheid moeten opleveren om haar
te steunen. Het defensie-industriebeleid zal de prioriteit zijn van de
volgende Commissie. Versterking van de productiecapaciteiten,
autonomie en gemeenschapsvoorkeur zijn de drie sleutelwoorden. De
slogan is "Geef meer uit, geef beter uit, geef Europees uit". Ursula
von der Leyen herhaalde dit in München. “We moeten onze Europese
defensie-industrie versterken. Daarom zal de Commissie volgende maand
een strategie voor de Europese defensie-industrie presenteren”,
kondigde ze aan.
Ursula von der Leyen erkende ook de grenzen van haar nieuwste
hersenspinsel: een commissaris voor Defensie. “Wat is de bevoegdheid
van de Commissie? Het is de industrie. Het is onze kernactiviteit.”
Een commissaris voor Defensie past niet binnen de bevoegdheden van de
Brusselse uitvoerende macht. Een commissaris die verantwoordelijk is
voor het industrieel-defensiebeleid daarentegen, is volgens haar
plausibeler. "Defensie Europa is een industrieel Europa, in staat
apparatuur te produceren. Maar er is geen sprake van dat we de kern
van onze soevereiniteit raken, en er is geen sprake van dat de
instellingen hun neus in onze export steken", waarschuwde een Europese
minister, de door Ursula von der Leyen hiervoor belaste commissaris:
de Fransman Thierry Breton. Zijn portefeuille omvat onder meer
Industrie, de implementatie van het Europees Defensiefonds, Militaire
Mobiliteit en Ruimte. Thierry Breton kennen we van zijn optreden
tijdens de Covid-pandemie toen hij de actie van de farmaceutische
industrie moest orkestreren - niet echt een daverend succes, volgens
ons, dus is hij - zoals dit soort zaken altijd in Brussel worden
geregeld - uitermate geschikt voor een cruciale rol binnen de EU.
Zoals zij gewend is te doen zodra het thema succesvol is, heeft Ursula
von der Leyen zich de strategie voor de Europese defensie-industrie
die zij met haar diensten maandenlang heeft voorbereid, toegeëigend en
zelfs de slogan ervan gestolen, zonder die zelfs maar bij naam te
noemen tijdens haar toespraken in München. Het is een zeer
onsympathieke manier van handelen die Ursula von der Leyen zich niet
lijkt te realiseren, tenzij ze er de volledige verantwoordelijkheid
voor op zich neemt, omdat ze haar college voortdurend heeft
aangestuurd op het gebied van het machtsevenwicht, zeggen
verschillende interne bronnen. “Het is niet alleen een kwestie van
meer investeren, wat een gegeven is, maar van dit op een constante,
haalbare en duurzame manier te doen”, legde ze uit in München. “Beter
investeren betekent meer gezamenlijke projecten lanceren. En Europese
investeringen betekenen heel duidelijk dat zodra de Europese
belastingbetalers miljarden pompen investeren in de
defensie-industrie en voor de verdediging van Europa, zij ook een
rendement op hun investeringen verwachten, dat wil zeggen ook het
creëren van hoogwaardige banen hier in Europa”, voegde ze eraan toe.
Het versterken van de productiecapaciteiten, autonomie en
gemeenschapsvoorkeur zijn drie onderwerpen die de Franse president
Emmanuel Macron steunt. Deze productiecapaciteit moet onafhankelijk
zijn, pleiten Europese functionarissen voor deze Europese autonomie.
“Hoe kunnen we de Oekraïense inspanningen steunen zonder de capaciteit
te hebben om in Europa te produceren?” dringt een Europese
functionaris aan. Maar het onderwerp ligt gevoelig en verdeelt de
lidstaten.
De meeste Atlanticisten eisen de mogelijkheid om wapens te kopen in de
Verenigde Staten en verdedigen de toegang tot Europese financiering
voor Amerikaanse defensiebedrijven die in de EU aanwezig zijn. Maar er
is ook onenigheid onder de voorstanders van dit plan. “Het is niet
verboden om in de Verenigde Staten te kopen. 80% van de wapenaankopen
door Europeanen zijn Amerikaans”, onderstreepte één van hen. “Maar het
Europese geld is beperkt. Het moet toegevoegde waarde hebben, namelijk
het verzekeren van de groei van de Europese productiecapaciteit,
verzekerd door de garantie van aankopen door Europese overheden”,
legde hij uit.
Zeer Atlanticistisch, gewaardeerd door president Joe Biden, die haar
aan het hoofd van de NAVO zou hebben gezien om Jens Stoltenberg op te
volgen. Maar de Duitse opperführer bondskanselier
Olaf Scholtz had het project als zodanig geblokkeerd omdat hij de bui
al zag hangen dat Ursula von der Leyen alleen de Amerikaanse belangen
behartigt, net zoals zij heeft gedaan met de coronavaccins waarvoor de
Europese Unie tientallen miljarden dollars teveel heeft betaald en
waarvan een aanmerkelijk deel ook nog weggegooid kon worden. “De
strategie voor het versterken van de Europese defensie-industrie moet
het onderwerp zijn van nauwe coördinatie met de NAVO, vooral als het
gaat om planningsprocessen of standaardisatie”, zei ze in haar
verklaring in gesprek met NAVO-marionet Jens Stoltenberg. De
secretaris-generaal van het Bondgenootschap waarschuwde de Europeanen
voor het ‘opwerpen van barrières tussen bondgenoten’ door het
vaststellen van normen. De benoeming van Ursula von der Leyen zou
Parijs tegen de haren in kunnen strijken.
De door de Europese Commissie opgestelde strategie heeft tot doel de
industriële basis van de EU in staat te stellen te reageren op de
veiligheidsproblemen waarmee de EU wordt geconfronteerd door de
Russische invasie van Oekraïne - in feite natuurlijk door haar eigen
(door de Amerikanen opgedrongen) Brusselse defensiebeleid. Het is een
kwestie van lange termijn en Frankrijk wil die in goede banen leiden,
legdet een Europese bron uit die bekend is met de onderhandelingen.
Thierry Breton zou de juiste man kunnen zijn om het leiderschap te
nemen als president Emmanuel Macron hem benoemt en als hij ermee
instemt herbenoemd te worden voor een nieuwe termijn. Maar Ursula von
der Leyen trok nòg een kaart uit haar mouw. Gevraagd naar de
mogelijkheid dat de Defensieportefeuille in haar volgende commissie
zou worden toegewezen aan de vertegenwoordiger van een Oost-Europees
land, antwoordde ze elliptisch: “Het is heel belangrijk dat de
Oosterse landen goede portefeuilles hebben en Defensie is een goede
portefeuille". Volgens ons beslist er nú al een Oost-Europees land
over onze portefeuille, en de portefeuillehouder heet Zelensky.
De strategie voor de Europese defensie-industrie is gebaseerd op het
European Defense Industrial Development Programme (EDIP) en
EDIRPA en ASAP, twee instrumenten die - oh, de horror! - met spoed
door Thierry Breton zijn gecreëerd om de aanschaf van
defensiematerieel met Europees geld te vergemakkelijken en de Europese
defensie-industrie te ondersteunen om aan de vraag te kunnen voldoen.
Het doel is om dit mechanisme uit te breiden naar alle
defensiematerieel, in het bijzonder de meest geavanceerde wapens en
drones, die een troef zijn geworden in conflicten. Thierry Breton
steunt de oprichting van een fonds met 100 miljard euro, voorgesteld
door de premier van Estland, Kaja Kallas. 100 miljard euro, of het
niks is.... en maar klagen dat ze te weinig geld hebben.
Europese defensiegelden worden geëist door de meeste EU-landen en door
de NAVO. De commandant van de geallieerde strijdkrachten in Europa (SACEUR),
de Amerikaanse generaal Christopher Cavoli, legde het onderwerp op
tafel tijdens de bijeenkomst van de Bondgenootschappelijke ministers
van Defensie op 16 en 17 februari met een oproep aan alle leden van de
NAVO om zichzelf uit te rusten met geloofwaardige militaire 'vermogens'
om de implementatie van de defensieplannen van het Bondgenootschap
mogelijk te maken in geval van een aanval. Een hypothese die steeds
meer gevreesd wordt sinds de Russische invasie van Oekraïne. Er zullen
enorme belastingverhogingen investeringen nodig zijn,
en dit is waar het probleem binnen de EU ligt. “We zijn nog niet
allemaal op één lijn. Het gevoel van urgentie is er nog niet”, klaagde
een Europese functionaris.
Von der Leyen moest vandaag ook nog even haar frustaties kwijt. Ze
kondigde aan dat PVV-leider Geert Wilders en Marine Le Pen van het
Franse rechts-populistische Rassemblement National vrienden zijn van
de Russische president Poetin en die de EU willen vernietigen. Die
waarschuwing uitte ze vandaag in Berlijn,
meldt de Volkskrant. We lezen:
"‘We moeten duidelijk maken dat onze tegenstanders, Poetin en zijn
vrienden, of ze nu van de AfD zijn, of het Marine Le Pen is of Wilders
of andere extremistische krachten (...), dat zij Europa kapot willen
maken’, aldus Von der Leyen. Ze riep de burgers op om middenpartijen
te steunen die pro-Europees zijn. Het is uitzonderlijk dat een
Commissievoorzitter politici in EU-landen scherp bekritiseert. De
uitval van Von der Leyen tekent de zorg bij de traditionele partijen
(christen- en sociaaldemocraten, liberalen en Groenen) dat bij de
strijd om de zetels in het Europees Parlement rechts-extreme partijen
forse winst boeken. Dat kan de Europese besluitvorming de komende vijf
jaar compliceren en vertragen.'
Europese verkiezingen
In het Italiaans bestaat er een term die in journalistieke taal
betekent: voorspellen wie benoemd zal worden in een leidinggevende of
overheidsfunctie. Dit is “Totonomine”. Het is een spel dat de
media fascineert. In Nederland kennen we
het spel als ‘Wie is het’: om de ideale man of vrouw te vinden, moet je
alle andere foutieve profielen elimineren. De Fransen hebben nog een
andere uitdrukking voor speculatie over benoemingen: Mercato, een
Italiaanse term die markt betekent en de situatie perfect samenvat.
Vandaag proberen we de ‘Totonomine’ naar de Europese zeepbel te
exporteren, met het oog op de stemming op 6 en 9 juni en de
benoemingen die de staatshoofden en regeringsleiders kort daarna
zullen maken.
De nieuwe baas van de Europese Commissie, de voorzitter van de Europese Raad,
de hoge
vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid en misschien zelfs
voorzitter van het Europees nepparlement en dan ook nog de secretaris-generaal van de
NAVO: het selectieproces van wat de Angelsaksische wereld ‘topbanen’
noemt, lijkt veel als een conclaaf in het Vaticaan. Het draait vaak
uit op een verrassing: degenen die als
paus binnenkomen, gaan als kardinalen naar buiten. In 2019 waren er,
na het opgeven van de ambitie van een indirecte verkiezing van de
voorzitter van de Europese Commissie, twee Europese topconferenties nodig om
het evenwicht te vinden. Met veel verrassingen en een incident, dat we
aan het eind zullen vertellen. Nu dan het 'Wie is het'-spel.
Voorzitterschap Europese Commissie.
Allereerst Ursula von der Leyen: zij kondigde vandaag zoals gezegd
haar kandidatuur aan. De bijeenkomst was gepland om 12.30 uur in
Berlijn op het hoofdkantoor van de CDU, het Konrad-Adenauer-Haus.
Ursula von der Leyen is bereid zich kandidaat te stellen voor een
tweede termijn als führerin van de Europese Commissie, als
Spitzenkandidat van de Europese Volkspartij. Op de persconferentie na
de vergadering van de raad van de CDU zal Ursula von der Leyen
partijvoorzitter Friedrich Merz aan haar zijde krijgen. Zoals we
hierboven schreven zal het kenmerk van de Commissie von der Leyen II
de Europese verdediging zijn in het licht van de dreiging die uitgaat
van het Rusland van Vladimir Poetin en het risico van de terugkeer van
Donald Trump naar het Witte Huis. Maar er wordt ook een koerswijziging
op het gebied van de Green Deal verwacht, met een grotere nadruk op
het concurrentievermogen van Europese bedrijven en de eisen van de
boeren.
Verder wil Von der Leyen de administratieve lasten voor het
bedrijfsleven verminderen. Haar doel is dat een kwart van de Europese
rapportageverplichtingen verdwijnt. Zelf heeft zij in haar eerste
termijn al het goede voorbeeld gegeven door de tijdlijn en
correspondentie van haar geheime onderhandelingen met Pfizer over de
covid-gentherapie weg te poetsen zodat dat niet gecontroleerd kan
worden. Een zaak met een verdacht geurtje, wat kan kloppen want madam
heeft overal schijt aan. Dus, net als Rutte, uitermate geschikt voor
haar 'nieuwe' baan.
Von
der Leyen heeft een voorsprong op anderen op de weg die moet worden
afgelegd: ze had de steun van de Amerikaanse seniele
president Joe Biden voor de functie van secretaris-generaal van de
NAVO, maar daar heeft Olaf Scholz een stokje voor gestoken. Ursula
moet voor een herverkiezing de leden van de Raad overtuigen,
waarin zij niet alle steun heeft, en voldoende stemmen verzamelen om
een absolute meerderheid te behalen bij de bevestigingsstemming in
het Europees nepparlement. In 2019 behaalde zij slechts 9 stemmen, met
een veel grotere EPP, socialistische en liberale meerderheid dan in
2024. Vandaar hun keuze om Giorgia Meloni voor te draggen
en naar rechts te verschuiven door te werken naar een akkoord met
de Groenen. Zal dit genoeg zijn? De EVP wil de functie van voorzitter
van de Europese Commissie, van waaruit zij de wetgevingsvoorstellen van de EU
kan aansturen, niet opgeven.
De Partij van Europese Socialisten heeft een vrijwel onbekende
Spitzenkandidat voor het voorzitterschap van de Commissie: de
Luxemburgse commissaris voor Sociale Zaken, Nicolas Schmit. De keuze
viel op hem vanwege een gebrek aan andere kandidaten, wat het een en
ander zegt van het niveau binnen Brussel. Twee vrouwelijke
socialisten zouden een reserve kunnen vormen: de voormalige Finse
premier Sanna Marin en de Deense premier Mette Frederiksen. Ook de
Portugees Antonio Costa, die binnenkort zijn post als premier neerlegt,
zou erbij kunnen zijn. Alle drie de kandidaten moeten ook nauwlettend
in de gaten worden gehouden voor de Europese Raad. De Renew-liberalen
hebben nog niet besloten of ze een of meer Spitzenkandidaten zullen
hebben voor het voorzitterschap van de Commissie. Maar ze hebben nog
steeds een zeer groot aantal spelers voor het geval mevrouw von der
Leyen er niet in slaagt te winnen. Dit zijn dezelfde premiers of
voormalige premiers die gekozen zouden kunnen worden als voorzitter
van de Europese Raad (of voorgedragen kunnen worden als secretaris-generaal van de NAVO,
hoewel iedereen (behalve Mark Rutte) er van uit gaat dat Mark Rutte
dat wordt).
Voorzitter van de Europese Raad.
De EVP heeft veel kanshebbers, maar
geen enkele heeft een echt adequaat profiel: de Kroatische premier
Andrej Plenković, de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis, de Roemeense
president Klaus Iohannis (niet formeel aangesloten). Ook de voormalige
Letse premier Krisjanis Karins is iemand om in de gaten te houden.
Maar de prioriteit van de EVP ligt bij de Europese Commissie en daarom moet de
Europese Raad zich richten tot de socialisten of liberalen. De PES mag
het trio Costa-Frederiksen-Marin presenteren. Sommigen schrijven de
Europese ambities ook toe aan de Spaanse premier Pedro Sanchez, die
thuis met eindeloze problemen wordt geconfronteerd. De liberalen
kunnen rekenen op de beschikbaarheid van de Luxemburger Xavier Bettell,
een bevriend vedergewicht. Ook de Estse
Kaja Kallas heeft internationale ambities. De Belgische premier
Alexander de Croo zou kunnen aftreden na de algemene verkiezingen in
zijn land in juni. Maar een volgende Belg na Charles Michel zou
moeilijk te aanvaarden zijn. De ideale man voor de functie van
voorzitter van de Europese Raad wordt de Italiaan Mario Draghi
gevonden, maar hij
heeft een grote tekortkoming: hij is te politiek, te autoritair en te pro-Europees. En hij is aan geen enkele partij
verbonden.
De hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid.
Die wordt door de
Europese leiders aangewezen en het stoelendansspel voor de
voorzitterschappen van de Europese Commissie en de Europese Raad zal de naam en
politieke familie van de opvolger van de Spaanse socialist Josep
Borrell bekendmaken. De EVP kan rekenen op Karins, die na premier te
zijn minister van Buitenlandse Zaken werd. Een Italiaanse verrassing,
net als die van Antonio Tajani, valt niet uit te sluiten. Onder de socialisten
daarentegen zijn namen zeldzaam. De PES heeft de positie al ingevuld
met Javier Solana, Catherine Ashton, Federica Mogherini en Josep
Borrell. De liberalen hebben een squadron liefhebbers van buitenlands
beleid: Kallas, Bettel en (althans in zijn dromen) Charles
Michel. Rutte en in mindere mate Kallas zijn kandidaten voor de functie van
secretaris-generaal van de NAVO, net als Karins van de EVP. Van de
drie is Mark Rutte de favoriet voor de NAVO - hij heeft om zich van
deze topbaan te verzekeren de Nederlandse steun voor Oekraïne vergroot en ermee
ingestemd de export van geavanceerde microchips naar China te
blokkeren. We weten inmiddels waar zijn topprioriteiten liggen, en dat
is niet in eigen land.
Europees parlement.
De keuze ligt niet bij de Europese Raad, maar bij
de europarlement-ariërs die op de avond van 9 juni worden gekozen. Maar
staatshoofden en regeringsleiders maken er voortdurend misbruik van om
andere te verdelen benoemingen te compenseren. De huidige voorzitter
van het Europees nepparlement, de Maltese conservatieve (EVP) Roberta
Metsola, wil een tweede termijn. Dat hoeft niet moeilijk te zijn,
tenzij de EVP ervoor kiest om Manfred Weber als fractieleider af te
zetten met een promotie naar de hoogste zetel in de plenaire
vergadering. Onder de socialisten bestaat er geen dominante
persoonlijkheid binnen de groep. De liberalen zijn zojuist van
fractievoorzitter gewisseld. Een “groene” verrassing kan niet worden
uitgesloten, vooral als de Groenen in de meerderheid komen om Von der
Leyen te steunen. Onder hun twee Spitzenkandidaten zou de Duitser
Terry Reintke meer geluk hebben dan onze landgenoot Bas Eickhout.
Het Totonomine-spel is in volle gang in de bubbel. Het
winnende trio is Ursula von der Leyen bij de Europese Commissie voor een tweede
termijn, de Portugese socialist Antonio Costa bij de Raad en de Estse
Kaja Kallas voor de liberalen in de functie van hoge vertegenwoordiger.
De bij deze benoemingen betrokken insiders herinneren zich het
opgelegde evenwicht tussen grote en kleine landen, niet te vergeten gender en
uiteraard openheid
naar het Oosten. Dat verklaart deze drie namen. Maar er wordt niets
besloten. Veel sterren moeten zich aansluiten bij de herbenoeming van
Ursula von der Leyen, maar dat is nog niet het geval.
Fabrice Leggeri, de voormalig uitvoerend directeur van Frontex (en
gezien de prestaties van die club dus een grote faalhaas), maakte
zaterdag bekend dat hij meedoet aan de Europese verkiezingen met de
Rassemblement National, de
extreemrechtse partij van Marine Le Pen
in Frankrijk. Na zeven jaar aan het hoofd te hebben gestaan van het
Europese grensbewakingsagentschap, werd Leggeri in 2022 afgezet na een
rapport van het Bureau voor Fraudebestrijding waarin hij werd
beschuldigd van wanbeheer en onregelmatigheden.
Dankzij dit werd hij het hoofd van Frontex en werd hij bekritiseerd
door leden van het Europees nepparlement en NGO's. De organisatie
wordt ervan beschuldigd medeplichtig te zijn aan de afwijzing van
asielzoekers naar Libië en Turkije. Onder leiding van Leggeri heeft
Frontex humanitaire NGO's die reddingsacties op zee uitvoeren ook een
"aantrekkingskracht" voor migranten genoemd, wat bijdraagt aan het
verhaal van de extreemrechtse partijen over "zeetaxi's". Vóór het
rapport van rekenkamer Olaf had de Europese Commissie altijd haar
vertrouwen bevestigd in Leggeri, die vorm gaf aan de 'Fort
Europa'-aanpak die vandaag door de Europese uitvoerende macht zelf
wordt gepromoot. Vandaag verklaarde Leggeri zelf dat hij “vastbesloten
is om te strijden tegen de migratiestroom, die de Europese Commissie
en de eurocraten niet als een probleem, maar als een project
beschouwen”. Weten we meteen hoe de vlag er bij hangt.
Vijf jaar geleden waren de twee topconferenties die volgden op de
Europese verkiezingen even chaotisch als verrassend. Terwijl in 2024 de
NAVO-aanpassingsvariabele kan worden gebruikt, was dat in 2019 de
positie van president van de Europese Centrale Bank. Ursula von der
Leyen bij de Commissie was het konijn dat Emmanuel Macron uit de hoge hoed trok om
de justitieel veroordeelde Christine Lagarde naar de ECB te halen: de vrouwelijke en
Frans-Duitse EU. Charles Michel op de Europese Raad was een toeval
vanwege de afwezigheid van andere serieuze liberale kandidaten die
bereid waren naar Brussel te verhuizen. Josep Borrell als Hoge
Vertegenwoordiger werd aangesteld door Pedro Sanchez, die een positie
wilde om mee te kunnen pronken in Spanje. David Sassoli in het Europees
mepparlement
is het resultaat van een opstand van afgevaardigden, omdat de
staatshoofden en regeringsleiders Sergei Stanishev, een Bulgaarse
socialist, voormalig premier, die betrokken was bij
corruptieschandalen, niet pruimden. Een
episode die veel zegt over de methode om de leiders van de Europese
instellingen te selecteren. Nog een leuk feitje: toen Macron via een Whatsapp-bericht de
naam van mevrouw von der Leyen aan andere leiders voorstelde, wendde
een premier zich tot zijn diplomatieke adviseur en vroeg: “Wie is deze
Ursula von der Leyen?”
NAVO
Over de mogelijke/ aanstaande benoeming van Mark Rutte hebben we het
al gehad.
Frankrijk heeft een goede reputatie bij de NAVO. De defensiebegroting
van Frankrijk vertegenwoordigt dit jaar 2% van het nationale bbp. Dat maakte minister van strijdkrachten Sébastien Lecornu
onlangs bekend
tijdens een bijeenkomst met zijn bondgenootschappelijke collega's in
Brussel. Alle NAVO-lidstaten hebben in 2014 de toezegging gedaan om in
2024 2% van hun bbp aan defensie-uitgaven te besteden en Frankrijk
ligt op koers, nadat het al enkele jaren dicht bij de doelstelling is
gekomen. Duitsland - met in het achterhoofd het dreigement van Trump
dat hij 'onvoldoende betalers' niet te hulp zal schieten bij een
conflict met een ander land - kondigde tevens aan deze toezegging te zullen
nakomen. 18 van de 31 NAVO-leden zullen dit jaar de doelstelling
bereiken, maar dat is onvoldoende, waarschuwde de secretaris-generaal
van de organisatie, de Noor Jens Stoltenberg. “2% van het bbp is een
bodem, geen plafond”, herinnerde hij zijn gehoor er aan. Zoals gezegd
heeft Donald Trump in zijn campagne voor de
nominatie van de Republikeinse Partij voor de Amerikaanse
presidentsverkiezingen in november gedreigd dat, als hij verkozen zou worden, geen Amerikaanse troepen
zal inzetten om een door Rusland aangevallen land te
verdedigen en zo “allen voor één, één voor allen”, de collectieve verdediging van het transatlantische
bondgenootschap ter discussie te
stellen.
Italië, gemiddelde student van het Bondgenootschap maar wel de derde economie van de EU, lid van de G7,
behoort niet tot de groep van 18 bondgenoten die 2% of meer van hun
bbp besteden aan hun defensie-uitgaven. Maar in tegenstelling tot
sommige goede studenten is het land bovengemiddeld wat betreft
militaire capaciteiten, met uitmuntendheid voor zijn marine, maar is
het terughoudend om deel te nemen aan klassieke missies die de inzet
van troepen met zich meebrengen, vertelde een functionaris ons.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky was één van de sprekers op de jaarlijkse
veiligheidsconferentie van München, de MSC. Hij bracht eerst een
bezoek aan Parijs om
een “veiligheidsovereenkomst” tussen Frankrijk en Oekraïne te
ondertekenen voordat hij naar Duitsland ging. Emmanuel Macron had “in
februari” een reis naar Kiev aangekondigd en deze overeenkomst zou het
hoogtepunt worden van het staatsbezoek van de Franse president, maar
hij gaf deze reis om veiligheidsredenen op. Als jij niet naar Kiev
komt, kom ik naar Parijs, antwoordde Volodymyr Zelensky. Emmanuel Macron heeft zijn reis naar
Oekraïne niet opgegeven en zal “binnenkort” naar Kiev gaan,
verzekerden de mensen om hem heen. Er is geen precieze informatie
gecommuniceerd. De veiligheidsovereenkomsten werden door verschillende
Bondgenootschappelijke landen beloofd op de NAVO-top in Vilnius in
2023, om de Oekraïners niet te ontmoedigen nadat ze hadden geweigerd
onderhandelingen over het NAVO-lidmaatschap te beginnen.
De rekening voor de wederopbouw van Oekraïne groeit gestaag door. De Europese Commissie heeft in samenwerking met de Oekraïense
regering, de Wereldbank en de Verenigde Naties, de beoordeling van de
schade en behoeften in verband met de oorlog in de Russische invasie
bijgewerkt.
Op 31 december 2023 worden de totale kosten van de
wederopbouw en het herstel van Oekraïne de komende tien jaar geschat
op 486 miljard dollar, vergeleken met de 411 miljard dollar die een
jaar geleden werd geschat. Alleen al voor 2024 schatten de Oekraïense
autoriteiten dat het land ongeveer 15 miljard dollar nodig zal hebben
voor onmiddellijke prioriteiten (maar vanwege het westerse 'blanco
cheque'-principe is het maar de vraag waar dat geld terecht komt. Ongeveer 5,5 miljard dollar is
gegarandeerd door de internationale partners van Oekraïne, terwijl 9,5 miljard dollar nog moet worden
gefinancierd. Daarvoor zal het Amerikaanse BlackRock wel worden
ingeschakeld, dat inmiddels naar verluidt al eenderde van de landbouw
in Oekraïne in handen heeft.
Volgens de gezamenlijke beoordeling bedraagt de
directe schade die de Russische invasie aan Oekraïne heeft toegebracht
bijna 152 miljard dollar. De sectoren die het zwaarst getroffen worden
zijn huisvesting, transport, handel en industrie, energie en landbouw.
De schade concentreert zich in de regio's Donetska, Kharkivska,
Loehanska, Zaporizka, Khersonska en Kievska. In het hele land werd 10%
van de woningvoorraad beschadigd of vernield. De verwoesting van de
Kakhovka-dam en de waterkrachtcentrale in juni 2023 had aanzienlijke
negatieve gevolgen voor het milieu en de landbouw en verergerde de
moeilijkheden waarmee mensen die al moeite hebben om toegang te
krijgen tot huisvesting, water, voedsel en gezondheidszorg.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[19 februuari 2024]
Afdrukken
Doorsturen