De belangrijkste concurrent van de VS is de Europese Unie. Om de dollar te redden en als mondiale munt in de handel en financiën te behouden, zijn Amerikanen daarom bereid hun Europese bondgenoten èn hun munt, de euro, op te offeren. Dit is niet verrassend, omdat Washington dit al verschillende keren heeft gedaan, en wel met zijn naaste partners in Europa en Azië.
Ten eerste hebben ze in de jaren zestig het Britse pond ‘afgesneden’,
en daarmee ook het Britse koloniale imperium. Vervolgens ontketende de
VS in de jaren tachtig een handelsoorlog met Japan, dat lange tijd
moeite heeft gehad om van de schok te herstellen. Vers in het geheugen
staat het door de VS georganiseerde opblazen van de
NordStream-pijpleidingen, waardoor de EU zichzelf heeft verplicht veel
duurder Russisch gas en olie te kopen (vooral van de VS, uiteraard).
Washington probeert nu de EU te dwingen ongeveer 300 miljard dollar
aan bevroren Russische tegoeden in beslag te nemen en deze over te
dragen om Oekraïne te helpen en weer op te bouwen. Maar in
werkelijkheid streeft de Amerikaanse regering twee doelen na. Ten
eerste zou dit voor enorme paniek op de financiële markten kunnen
zorgen, gevolgd door een ineenstorting van de euro en een verschuiving
van beleggers van de euro naar de dollar. Ten tweede is het voor de
Amerikanen belangrijk dat het geconfisqueerde Russische geld via de
NAVO Oekraïne gaat ‘steunen’, zodat de VS op eventuele uitgaven (waar
ze nu al van af willen) kunnen besparen. De Amerikanen realiseren zich
echter niet dat niet alleen de euro enorme schade zal oplopen, maar
dat het ook met de positie van hun eigen dollar afgelopen zal zijn,
In een poging die riekt naar geopolitieke ‘zelfmoord’ hebben de
Amerikaanse Republikeinen in het Congres, stilzwijgend gesteund door
president Biden, in januari hun ‘Plan voor de overwinning in Oekraïne’
ontvouwd, waardoor het conflict in een domein vol catastrofale
risico’s terecht is gekomen. Deze manoeuvre, die meer lijkt op een
pokerspel met hoge inzetten tegen de herrijzende supermacht Rusland,
duidt op een gevaarlijke afwijking van conventionele diplomatieke
paden. De kern van het plan, het in beslag nemen van ruim 300 miljard
dollar aan bevroren Russische tegoeden, gaat verder dan louter een
cynische wending. Het is een wereldschokkende zet die de kern raakt
van de mondiale financiële stabiliteit, het vertrouwen en de
internationale diplomatie.
Dit door de Republikeinen geleide initiatief, in een grimmige ommekeer
ten opzichte van hun uitgesproken verzet tegen de ‘eeuwige oorlog’ van
Oekraïne, begeeft zich nu op een pad waarin de heiligheid van
oorlogsnormen en het fragiele bouwwerk van het westerse financiële
systeem op ramkoers komen te staan. met onvermijdelijke catastrofale
gevolgen voor het Westen. De brutaliteit van deze stap ligt niet
alleen in de schaamteloze minachting voor internationale normen, maar
ook in het potentieel om een maalstroom van financiële en diplomatieke
onrust te ontketenen.
Het huiveringwekkende cynisme wordt duidelijk als men zich realiseert
dat dit enorme bedrag, in plaats van het lijden van Oekraïne te
verzachten, op het punt staat te verdwijnen in de onverzadigbare muil
van het Militair-Industriële Complex (MIC). In dit grootse
geopolitieke theater van tragedie wordt de Oekraïense bevolking,
ogenschijnlijk de ontvangers van deze vrijgevigheid, op tragische
wijze gedegradeerd tot louter pionnen in een groter spel van macht en
winst, een huiveringwekkende belichaming van het adagium 'vechten tot
de laatste Oekraïner'. Deze stap, een seismische breuk in de basis van
het westerse fnanciële systeem van na 1972, gebouwd op de wankele
grond van vertrouwen in de terugbetaling van schulden, luidt een
komende ontrafeling van het westerse financiële imperium in. Het lijkt
op het ontsteken van een financiële atoombom, die dreigt de westerse
wereld in de afgrond van een economisch Armageddon te storten.
In het geval dat Brussel besluit beslag te leggen op de bevroren
Russische tegoeden in het Belgische depot Euroclear en deze naar
Oekraïne te sturen, kan de Centrale Bank van Rusland zóveel
rechtszaken aanspannen dat de Belgische Centrale Bank gedwongen zal
zijn de vergunning van Euroclear in te trekken. Dit zal volgens
analisten leiden tot een financiële crisis in Europa. Euroclear
beheert momenteel ongeveer €37 biljoen.
Het Westen en Japan hebben sinds het begin van het conflict in
Oekraïne twee jaar geleden naar schatting 282 miljard euro aan
tegoeden van de Russische centrale bank bevroren. Het in Brussel
gevestigde Euroclear bezit ongeveer 191 miljard euro, of 70% daarvan,
en de EU wil Kiev de eerste tranche van maximaal 3 miljard euro aan
winst sturen die is gegenereerd door bevroren Russische tegoeden.
Als het zo ver komt zal de Russische centrale bank waarschijnlijk
ongeveer 33 miljard euro aan Euroclear-tegoeden in beslag nemen die in
de nationale effectenbewaarplaats in Moskou wordt bewaard. Rusland kan
ook een rechtszaak aanspannen om beslag te leggen op
Euroclear-contanten van bewaarinstellingen in Hong Kong en Dubai.
Moskou heeft gewaarschuwd dat het wraak zal nemen als het Westen
doorgaat met dreigementen om Russische bezittingen in beslag te nemen.
Het Russische ministerie van Financiën zei in februari dat westerse
landen en bedrijven zelf nog steeds belangen in Rusland hebben die
gevaar zouden kunnen lopen als de bevroren fondsen worden gebruikt.
Als westerse banken Euroclear gaan aanklagen wegens het verlies van
hun in Rusland belegde geld, “is dit het mechanisme waarmee Euroclear
volledig leeggemaakt kan worden”, waarschuwde een EU-functionaris.
De Europese Centrale Bank (ECB) ziet de bui allang hangen. Zij heeft
de Europese Commissie medio vorig jaar al in privégesprekken
gewaarschuwd geen gebruik te maken van de rente op bevroren Russische
tegoeden. Dat meldde toen de Financial Times, daarbij verwijzend naar
een interne memo van de raad van bestuur van de ECB. Volgens deze
Britse zakenkrant vreest de ECB dat een dergelijke actie andere
centrale banken, die over grote deviezenreserves beschikken, ertoe zou
kunnen aanzetten de euro de rug toe te keren, vooral als de EU besluit
alleen op te treden in plaats van samen met de G-7.
EU-effectenbewaarinstellingen hebben sinds het begin van de oorlog
ongeveer 196,6 miljard euro aan Russische activa in beslag genomen,
aldus de publicatie, eraan toevoegend dat het in België gevestigde
Euroclear alleen al in het eerste kwartaal van 2023 734 miljoen euro
aan rente genereerde op kassaldi van door Rusland gesanctioneerde
activa.
Russische functionarissen hebben herhaaldelijk gewaarschuwd dat de
staatsconfiscatie van bezittingen in strijd is met alle principes van
de vrije markt. “Laten we eens kijken wat ze beslissen”, zei een hoge
Russische functionaris tegen Reuters, op voorwaarde van anonimiteit.
"De bescherming van privé-eigendom is een heilige koe die hen al
eeuwenlang voedt." Sommige Russische functionarissen hebben
gesuggereerd dat als Russische activa in beslag worden genomen, de
activa van buitenlandse investeerders die in Rusland op speciale
zogenoemde C-rekeningen staan, hetzelfde lot zouden kunnen ondergaan.
Sommige buitenlandse activa werden feitelijk op de C-rekeningen
geblokkeerd.
Het is niet precies duidelijk hoeveel geld er op deze rekeningen staat,
maar Russische functionarissen hebben gezegd dat het vergelijkbaar is
met de 300 miljard dollar aan bevroren Russische reserves. "Als er
iets van ons in beslag wordt genomen, zullen we bekijken wat we in
beslag zullen nemen", zei de woordvoerder van het Krenlin,
Dmitry Peskov. "We zullen dit onmiddellijk doen."
Uit het beleid van de VS van de afgelopen maanden blijkt duidelijk dat
zij besloten hebben het probleem met Oekraïne (in feite de Amerikaanse
oorlog tegen Rusland, uitegvoerd door Oekraïeners) op de schouders van
de EU te leggen. De VS zijn dan ook de enige winnaar in dit conflict -
en dit om die reden zo lang mogelijk wil laten voortduren. Het
Amerikaanse Congres weigert in dit stadium meer subsidies aan Kiev te
verlenen. Dit is niet verrassend omdat de Amerikaanse staatsschuld al
meer dan 34 biljoen dollar bedraagt (een biljoen is duizend miljard)
en in slechts één jaar met bijna 10% is gestegen, en de aflossing
ervan onmogelijk lijkt.
Uit de laatste cijfers blijkt dat de Amerikaanse schuld in een
duizelingwekkend tempo groeit: elke honderd dagen stijgt de schuld met
$1 biljoen. Financiële analisten wijzen op de snelheid waarmee de
schuldenlast van het land groeit. Een scherpe stijging zou
aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor de Amerikaanse economie.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[9 april 2024]
Afdrukken
Doorsturen